Talentenfabriek Sparta moet structureel spelers afstaan

De jeugdopleiding van Sparta geldt al jarenlang als een van de beste in Nederland. Het eerste elftal van de Rotterdammers speelt echter al sinds 2010 niet meer in de Eredivisie, waardoor het voor grote talenten aantrekkelijker wordt om bij een Eredivisieclub te gaan voetballen. Memphis Depay, Jetro Willems, Nick Viergever, Sven van Beek en Anwar El Ghazi leerden allemaal voetballen bij de Kasteelclub. Depay (PSV) verdiende onlangs zelfs een transfer naar Manchester United. Hoe leidt Sparta al die talenten op en waarom vertrekken ze op jonge leeftijd?
“Waar andere profclubs zich vooral richten op resultaat en graag willen dat jeugdteams ieder jaar kampioen worden, vinden wij bij Sparta individuele ontwikkeling belangrijker”, vat Kevin Valkenburg de essentie van de opleiding samen. Valkenburg is als Manager Organisatie Voetbalzaken dagelijks bezig met het in stand houden van de succesvolle jeugdopleiding van Sparta. Voor ons legt hij de structuur van de opleiding bloot.

Succesfactor en anticlimax

Volgens een beschrijving op de website van de jeugdopleiding is die zo succesvol doordat er in de afgelopen jaren gekozen is om de focus in het beleid te verleggen van teamprestatie naar de ontwikkeling van het individu. Met als ultieme doel zo veel mogelijk spelers door te laten stromen naar het eerste elftal of naar een andere betaald voetbalclub in binnen- of buitenland.
Valkenburg betreurt logischerwijs dat spelers na een opleiding bij Sparta vroegtijdig vertrekken naar een andere club. “De missie wordt verbroken en dat is frustrerend. Aan de andere kant is het een groot compliment dat wij ons werk goed doen en dat maak me trots. Voor ons is het mooier als jeugdspelers de weg bewandelen die bijvoorbeeld Kevin Strootman bewandelde. Van de jeugdopleiding, naar het eerste van Sparta en vervolgens een transfer maken.”
De individuele ontwikkeling van jeugdspelers is dus van groot belang bij Sparta. In dat kader houdt Sparta tegenwoordig voor elk talent een persoonlijk ontwikkelingsplan bij waarin de kwaliteiten en verbeterpunten staan beschreven. Daaraan wordt in de individuele trainingen gewerkt. Gezien het aantal overgangen van jeugdspelers naar andere clubs, was de jeugdopleiding vóór de verlegging van het beleid naar de persoonlijke aanpak ook al een garantie voor succes.
De Spartanen relateren het succes van de jeugdopleiding aan de juiste formule die volgens Valkenburg bij andere clubs vaak ontbreekt. Waar jeugdspelers bij andere clubs alleen op het complex zijn om te trainen, zijn de spelers van Sparta vaak de hele dag op de club. Vaak trainen ze meer dan één keer en wordt er individueel gewerkt. Topscout Piet de Visser gaf al eens aan ervan overtuigd te zijn dat de jeugd door deze individuele trainingen beter wordt en dat de aanwezigheid op de club de eindeloze vrije tijd en het gehang op straat oplost.

Begeleiden van de nieuwe Strootman

Naast alle voetbalbegeleiding helpt Sparta de spelers ook te ontwikkelen op het gebied van voeding, studie, mentaliteit en fysieke gesteldheid. Zo moeten spelers een bepaald aantal uren per week besteden aan studie en zijn broodjes frikandel verleden tijd.
De jeugdopleiding van Sparta is onderverdeeld in een drietal opleidingen. Deze opleidingen richten zich op de specifieke leeftijdskenmerken van de groep. In de zogenaamde voetbalschool, van de F1 tot de D2, staat bijvoorbeeld het plezier van de erg jonge talenten centraal. Valkenburg: “Daar zetten veel jonge voetballers de eerste stappen in de verwezenlijking van hun jongensdroom tot professioneel voetballer. Wij vinden het belangrijk om binnen de voetbalschool een band met de spelers en hun ouders te creëren. Op deze manier krijgen zij een binding met de club en zullen zij hopelijk minder snel overwegen om over te stappen naar een andere club.”
Het process van de D1 tot en met de B2 wordt de talentopleiding genoemd. “Die opleiding vormt de voorbereiding op datgene waarmee de jongens te maken krijgen in de profopleiding, daar worden de jongens namelijk klaargestoomd voor het eerste elftal. Het is de bedoeling dat spelers in de talentopleiding grote stappen zetten in hun ontwikkeling. Zowel als voetballers als op sociaal en maatschappelijk gebied.”

Trots van de kasteelclub: de exponenten

Voor een opleidingsclub als Sparta is het belangrijk dat het goede talenten blijft leveren. Het blijkt alleen ontzettend moeilijk voor de Rotterdammers om deze jongens voor langere tijd binnen boord te houden. Sparta pleit daarom al jaren voor een hogere vergoeding als clubs spelers willen weghalen bij een jeugdopleiding.
Ondanks het verlies van veel spelers levert de productie van talent aardig wat geld op voor Sparta. Zo leverden Mimoun Mahi, Mario Bilate, Illias Bel Hassani, Jetro Willems, Lerin Duarte, Kevin Strootman, Erik Falkenburg en Nick Viergever alleen al aan transfersommen 4,75 miljoen op. Daar komt nog bij dat bijvoorbeeld Kevin Strootman na zijn transfer van Sparta naar FC Utrecht, al is doorverkocht aan PSV en later zelfs aan AS Roma, waardoor Sparta een opleidingsvergoeding en waarschijnlijk een doorverkooppercentage kreeg.

De grootste Spartaanse talenten Memphis Depay en Anwar El Ghazi leverden Sparta qua transfersom echter amper iets op. Het duo kreeg een contract aangeboden maar vertrok op nog jongere leeftijd naar respectievelijk PSV en Ajax. Toch profiteert Sparta van de transfer van Depay naar Manchester United. Hij speelde tot zijn twaalfde bij de Spartanen en daardoor heeft de club recht op de vergoeding van één opleidingsjaar, wat neerkomt op een bedrag van ongeveer 10.000 euro. Ook krijgt Sparta een solidariteitsbijdrage van 0,25% van de transfersom, zo’n 75.000 euro. De Rotterdamse club verdient dus nog ongeveer 85.000 euro aan Depay. In de toekomst zou een transfer van Jetro Willems meer geld opleveren. De kasteelclub kan bij een toekomstige transfer ongeveer 9% van de transfersom opstrijken.

Hunkeren naar de Eredivisie

Ondanks de recente transfersommen, heeft Sparta jaarlijks ongeveer twee miljoen euro tekort op een begroting van vijf miljoen. Toch wordt er elk jaar voor zo´n anderhalf miljoen euro in de jeugdopleiding geïnvesteerd. Dan is het niet vreemd dat de club baalt dat de grote talenten nauwelijks hun waarde voor het eerste team kunnen bewijzen. Memphis Depay heeft nooit voor het eerste van Sparta gespeeld, terwijl Jetro Willems maar tot zestien wedstrijden kwam.
Een andere grote belofte is Laros Duarte, maar de achttienjarige middenvelder koos voor een driejarig contract bij PSV. Sinds de F1 voor Sparta spelen maar toch op het allerlaatste moment als A-junior vertrekken naar een club wiens eerste team wél in de Eredivisie speelt. Om zulke talenten in de toekomst langer bij de club te houden, zal Sparta moeten promoveren naar de Eredivisie.
Dat had de club dit seizoen via de play-offs kunnen doen, maar die liepen de Rotterdammers op de allerlaatste speeldag mis en dus blijft het vooralsnog smachten naar promotie.