De beste coach van de eredivisie: wat zeggen de data?

Het beoordelen van een coach is erg lastig. Hij is erg afhankelijk van zijn spelersgroep, geluk/pech, en andere externe factoren. Ook op basis van objectieve data is dit lastig. Welke metrics neem je mee? Alleen gewonnen duels is natuurlijk te summier. Het Duitse databedrijf Global Soccer Network waagt een poging en heeft een ranglijst voor coaches samengesteld op basis van data. Welke eredivisiecoach is op basis van deze data, het beste?

De methode

Een trainer/coach heeft absoluut invloed op de prestaties van een team, maar hoeveel is deze invloed? Een coach kan zich onderscheiden door een goede teambuilding, trainingsprincipes, tactiek (flexibiliteit), ontwikkeling van spelers, prestaties in de media, datagebruik etc. Niet alles is in data te omvatten, dus heeft GSN de volgende metrics gehanteerd bij het opstellen van de ranglijst:

• Punten per duel
• Gemiddelde GSN index* van eigen team vs gemiddelde GSN index van de hele competitie
• Spelersontwikkeling
• Decision making (maakt de coach veel wisselingen die positieve/negatieve invloed hebben op het duel)
• Tactische flexibiliteit
• Expected Goals
• PPDA (Passes Allowed Per Defensive Action) -> pressing

*Noot: de GSN-index neemt mee: Expected Goals, Expected Assists, Expected Passing, spelersinvloeden, belangrijkheid van goals & assists, passingswaarde etc.

Wat zeggen de data?

Het moet gezegd worden dat de data op dit moment alleen beschikbaar is per seizoen. Om een beter beeld te krijgen van de kwaliteiten van een coach zou het ideaal zijn om een ranglijst samen te stellen op basis van een langere periode. Daarom is het belangrijk om te noemen dat de onderstaande lijst een ranglijst is op basis van het seizoen 2016/17 (voor dit seizoen is immers nog te weinig data beschikbaar).

Volgens deze index was Erik ten Hag vorig seizoen de ‘beste coach’. De oefenmeester van FC Utrecht scoorde hoog op de data die GSN definieerde. Geen onlogische nummer één. Ten Hag won twee seizoenen geleden nog de Rinus Michels Award en werd vorig seizoen knap vierde met een straatlengte voorsprong op de nummer vijf.
Op plek nummer twee vinden we de trainer van de huidig landskampioen: Giovanni van Bronckhorst. Hij draaide met Feyenoord een zeer stabiel seizoen en werd na kroonde Feyenoord na achttien jaar weer tot kampioen van de Eredivisie.
De meest in het oog springende naam in deze lijst is die van Alfons Groenendijk. Op basis van gevoel zou ik hem nooit als derde in een dergelijke lijst terug verwachten. Doordat de ranglijst is opgesteld op basis van vorig seizoen en Groenendijk met ADO een goed tweede deel van de competitie heeft gehad, is Groenendijk relatief hoog terug te vinden op deze ranglijst.
ADO presteerde een stuk beter onder Groenendijk, zo was de xG voor de komst van Groenendijk 1,04 en werd dit onder Groenendijk opgeschroefd naar 1,25. Wat tevens in het voordeel van Groenendijk sprak, is het feit dat hij in februari werd aangesteld en dus geen invloed meer had op de selectie met bijvoorbeeld het aantrekken van nieuwe spelers. Onder Petrovic bezette ADO een 18e plek, terwijl dit onder Groenendijk de 11e plek werd.
Wat mij betreft, kan het door de korte periode van beoordelen, ook deels liggen aan regressie die bij ADO zijn intrede deed. Toch mag één ding duidelijk zijn: onder Groenendijk is er vorig seizoen een hoop positief veranderd binnen ADO, en die credits heeft Groenendijk dan ook verdiend. De grote vraag is natuurlijk, of hij dat dit seizoen kan volhouden.
Opvallend in deze lijst is ook het feit dat Mitchel van der Gaag één plek lager staat dan Alex Pastoor. Waar Excelsior vorig seizoen vriend en vijand verbaasde door met name aan het einde van de competitie overwinning na overwinning te pakken, wist Sparta onder leiding van Pastoor zich ternauwernood te handhaven via de nacomptitie. Hieruit blijkt goed dat de trainers index van GSN verder kijkt dan alleen de stand na 34 duels.
Op de laatste plek vinden we Erwin van de Looi terug. De hoofdtrainer van Willem II beleefde vorig seizoen een kleurloos seizoen en werd derhalve in deze lijst ook niet hoog aangeschreven. Met twee verliespartijen uit twee duels, en maar één goal voor, zijn De Tricolores ook dit seizoen weer niet goed van start gegaan.

Discussie

Een ranglijst maken op basis van één seizoen zegt weinig over de voorspellende waarde. Sowieso is één seizoen natuurlijk een kleine sample en het model zou alleen maar sterker worden als er gekeken wordt naar meerdere seizoenen. Vooralsnog is bovenstaande lijst een mooie stap naar het ranken van de kwaliteiten van een coach.
Wat zou jij graag terug willen zien in bovenstaande ranking, en hoe denk je de ranking nog beter te kunnen maken?