Eredivisie in Cijfers: Speelronde 4

Tijdens de interlandperiode was er geen Eredivisie in Cijfers mogelijk. Dit hebben we toen opgevangen met een discussieonderwerp. Nu de Nederlandse afgang tegen Frankrijk (en het herstel tegen Bulgarije) achter de rug is, zijn we natuurlijk weer terug. Tijd om te kijken welke teams en spelers niet alleen vaker scoren, maar ook betere onderliggende cijfers hebben.

Spelers

Klaas-Jan Huntelaar had zich met zijn dreiging binnen de zestien bovenaan twee van onze lijstjes gespeeld. Hiermee heeft hij een basisplaats veroverd bij Ajax. Met twee doelpunten heeft hij dit vertrouwen niet beschaamd. Ook in onze ranglijst van schoten van binnen de zestien blijft hij het goed doen. Waar Huntelaar bovenaan staat, is concurrent Kasper Dolberg niet in de top tien terug te vinden.

In Tabel 1 zijn er weinig verschuivingen. Gyrano Kerk is de enige nieuwkomer. Dit heeft hij met name te danken aan zijn basisplaats, aangezien hij door de concurrentie bij FC Utrecht na de vorige speelronde minuten tekort kwam. Om in aanmerking te komen voor de lijst moet een speler namelijk minstens 50% van alle speelminuten hebben meegedaan.
Opvallend is ook dat alle spelers minder schoten per 90 hebben dan na de vorige speelronde. De stijging van Amin Younes kan wat dat betreft worden gezien als de minste terugval. Ook in Tabel 2 kan dit, in beperkte mate, worden geobserveerd.

Uitzonderingen zijn Urby Emanuelson, Hakim Ziyech die zijn langverwachte opwachting maakt in deze lijst, en Joris van Overeem die deze speelronde voor AZ maar liefst zeven key passes gaf tegen NAC Breda. Hiermee ving hij de relatief mindere onderliggende cijfers van Guus Til op, die wel een doelpunt maakte. De drie genoemde spelers maakten allen een stap omhoog qua key passes per negentig minuten.
Ook valt op dat, ondanks vier doelpunten tegen Heracles, Feyenoord nog steeds geen spelers in de eerste twee tabellen heeft. Een logisch gevolg is dat hun spelers ook in de combinatietabel ontbreken.

Naast de afwezigheid van Feyenoord (en Vitesse) spelers, valt de aanwezigheid van Youness Mokhtar in de top tien op. Hij is de enige speler van een club die afgelopen seizoen niet in de top zes stond, die nu in Tabel 3 staat.

Teams

FC Twente coach René Hake staat onder druk na de nederlaag tegen Sparta. Hij zette echter hetzelfde resultaat neer in deze wedstrijd als vorig seizoen. Desalniettemin is FC Twente nog steeds het meest verslechterde team ten opzichte van dezelfde wedstrijden afgelopen seizoen. VVV-Venlo heeft nog een puntje meer gesprokkeld. Hun late gelijkmaker tegen FC Groningen zorgt er voor dat ze nu zeven punten meer hebben dan NEC in dezelfde wedstrijden afgelopen seizoen.

De winnaar van dit speelweekend is Vitesse. Zij wonnen met 0–3 van Excelsior, waar ze vorig seizoen nog met 1–0 verloren. Ook AZ en SC Heerenveen hebben mooie resultaten geboekt in vergelijking met vorig seizoen. Logischerwijs zijn, met Excelsior, hun opponenten de verliezers. PSV doet het nu slechter dan afgelopen seizoen, en NAC Breda is nu terug op het schema waarmee Go Ahead Eagles degradeerde.
Opmerkelijk is ook dat slechts twee van de teams die vorig seizoen in de Eredivisie speelden, dit seizoen minder doelpunten tegen hebben gekregen. PEC Zwolle en ADO Den Haag hebben hun verdediging iets beter op orde. Naast VVV-Venlo hebben alle andere teams evenveel of meer tegendoelpunten om de oren gekregen.
Als we naar de xG cijfers kijken valt de efficiëntie van Feyenoord op. Dankzij de penalty had Heracles een hogere xG, en had Feyenoord ‘recht’ op 1.56 doelpunten; ze scoorden er vier. Deze ronde waren FC Utrecht, SC Heerenveen en Ajax de teams die het meest overtuigend wisten te winnen. Op basis van xG hadden alle drie de teams meer dan 80% om te winnen. FC Twente, NAC Breda en Heracles waren minder kansloos dan de samenvattingen impliceerden; zij hadden een hogere xG dan hun tegenstanders. In Tabel 5 zijn de gevolgen voor de alternatieve stand te zien.

Excelsior en met name Roda JC kelderen door hun nederlagen in de ranglijst. Ook kan PSV na vier speelrondes niet meer zeggen dat ze als een top drie team spelen (op basis van xG). René Hake kan op basis van Tabel 5 claimen dat het spel helemaal zo slecht nog niet is. Robert Molenaar kan dat daarentegen niet. Verder blijven de bekende verhalen spelen. Feyenoord schiet te weinig, FC Groningen heeft een lekke verdediging, en de wedstrijden van AZ.
In onze seizoenspreview stelden we vragen bij de jeugdigheid van het team. Nu hebben ze in Alkmaar sindsdien nog twee relatief ervaren spelers gehaald (Midtsjø en Van Rhijn), maar met name Guus Til bewijst de kwaliteit van hun jonge spelers. Waar onze preview echter volledig correct was, was de lekheid van de verdediging, en de kwaliteit van de aanval.

Bonus

Bij Eredivisie in Cijfers moedigen we de lezers graag aan om suggesties te doen voor bonuslijstjes. Na de vorige editie heeft dhr. Middelkamp hier gebruik van gemaakt. Hij schreef: “ik ben benieuwd of het aantal nieuwe spelers een effect heeft op het resultaat in de eerste serie wedstrijden. Oftewel: hebben veel mutaties effect op de prestaties bij de competitiestart?” Hier zijn we ingedoken.
Als eerste hebben we, zoals dhr. Middelkamp verder in zijn reactie suggereerde, gekeken naar het aantal speelminuten van ‘nieuwe’ spelers. We tellen spelers als ‘nieuw’ als ze volgens transfermarkt.com dit seizoen nieuw in de selectie zijn. Dit betreft dus aankopen, huurlingen, spelers die verhuurd waren en doorstromende jeugdspelers. Dit betekent bijvoorbeeld dat Mitchell Dijks wel meetelt, en Marco van Ginkel niet.
In Tabel 6 staat per club achtereenvolgens:

• Het totaal aantal gebruikte spelers
• Het aantal gebruikte nieuwkomers
• Het totaal aantal speelminuten dat de nieuwkomers hebben gemaakt (Ter vergelijking; teams die geen rode kaarten hebben gehad hebben na vier speelrondes in totaal 4 * 11 * 90 = 3960 speelminuten gemaakt.)
• Het netto transferresultaat van de transferperiode
• De verandering in de teamprestatie ten opzichte van vorig seizoen (uit Tabel 4).

Eerste conclusie is dat alle variabelen negatief gecorreleerd zijn met Δ punten. Het aantal gebruikte spelers heeft de sterkste negatieve correlatie (-0.41). Ook de aangevraagde variabelen is negatief gecorreleerd: -0.36. Wel moet hierbij worden opgemerkt dat correlatie niet hetzelfde is als causaliteit.
Gezien de outlier status op de transfermarkt van Ajax, en de mogelijkheden tot verhelderende grafieken zal er waarschijnlijk later in een apart artikel ingegaan worden op deze data. Dit vergt echter tijd, dus vooralsnog hopen we hiermee de eerste vragen te hebben beantwoord: het aantal nieuwe spelers dat speelminuten maakt is negatief gecorreleerd met de verandering in punten ten opzichte van dezelfde wedstrijden vorig seizoen.

Vooruitblik

De volgende speelronde start, in tegenstelling tot afgelopen weekend, met een wedstrijd op vrijdag. De topteams spelen bijna allemaal op zondag, inclusief de eerste klassieker: PSV – Feyenoord.

• Op vrijdag speelt Sparta tegen AZ. Dit is de enige wedstrijd deze ronde waarin een team uit de top zes niet op zondag speelt. Sparta is 16e qua xG; misschien dat AZ het aantal schoten kan beperken.

Op zaterdag zijn er vier wedstrijden:

• Met Excelsior en SC Heerenveen staan twee teams tegenover elkaar die afgelopen ronde verschillende kanten zijn opgegaan. Excelsior kon hun 2016/2017 prestatie tegen Vitesse niet herhalen, terwijl SC Heerenveen overtuigend won van PSV.
• Willem II mag uit tegen Roda JC voor de tweede keer op rij spelen tegen een team dat net als de Tilburgers nog geen punten heeft gescoord.
• NAC Breda en FC Groningen zijn twee teams die zich zorgen mogen maken over een strijd tegen degradatie. Ondanks hun vijf punten heeft FC Groningen verdedigende problemen die er voor zouden kunnen zorgen dat ze in mineur terug naar het noorden moeten reizen.
• PEC Zwolle en Heracles Almelo hebben allebei meer punten dan vorig seizoen. Toen won Heracles uit met 1 – 2. Zwolle heeft nu dus een prima kans om verder uit te lopen op hun 2016/2017 schema.

Ten slotte de ‘super’ zondag:

• ADO Den Haag heeft net op tijd zijn eerste drie punten gehaald, aangezien ze tegen Ajax op papier weinig kans maken.
• FC Twente mag zonder kaartenpakker Stefan Thesker proberen om thuis de eerste punten te halen. Met FC Utrecht hebben ze daarvoor niet de ideale tegenstander.
• PSV moet mentale weerbaarheid laten zien tegen Feyenoord. Naast het thuisvoordeel hebben de Brabanders het geluk dat Feyenoord een zware wedstrijd tegen Manchester City in de benen zal hebben.
• Ook Vitesse heeft eerder in de week een Europese wedstrijd. Met VVV-Venlo ontvangen zij in de Gelredome echter een op papier relatief makkelijkere tegenstander.

En natuurlijk volgt kort na de ronde de vijfde editie van Eredivisie in Cijfers.
Noot: Statistieken in dit artikel zijn mogelijk gemaakt door Opta en geraadpleegd via WhoScored.