Eredivisie in Cijfers: Speelronde 14

Vorige week schreven we dat alles business as usual was; het was aftellen naar de topper van volgende week. Echter, nog voordat PSV zich mocht gaan opmaken voor de wedstrijd in Amsterdam kregen ze twee extra punten voorsprong. Ook in de subtop en degradatiestrijd waren er enige verrassingen te noteren. Zoals gebruikelijk kijken we in dit artikel weer naar de onderliggende cijfers.

Spelers

Inmiddels is Ajax de Eindhovense concurrent voorbij gestoken in productiviteit. Met respectievelijk 43 en 41 doelpunten is het gat naar de concurrentie groot. Mede hierdoor domineren deze teams al weken de individuele klassementen. Klaas-Jan Huntelaar en Hakim Ziyech staan al weken bovenaan, en ook Hirving Lozano, Amin Younes, Jürgen Locadia en Gaston Pereiro zijn vaste namen in onze ranglijsten.
Wie nog niet in de standen heeft gestaan is Luuk de Jong. Hij kwam minuten tekort, en enkele weken geleden zeiden we al dat hij komende was. Inmiddels heeft hij nog steeds de benodigde minuten niet, maar is hij wel belangrijk en productief geweest voor het team van Phillip Cocu. Misschien dat De Jong wat duidelijkheid en vastigheid verdient.

Nadat we vorige week schreven dat Lozano niet gewisseld moet worden wanneer zijn verdedigende inbreng niet voldoende is, kunnen we moeilijk zeggen dat hij nu op de bank moet komen ten faveure van De Jong. Echter, Tabel 1 laat zien dat zijn cijfers een neergaande lijn vertonen. De Mexicaan is deze week uit de top 10 gevallen.
Daarnaast valt de tweede plaats op. Bjorn Johnsen staat al tijden in de top drie wat betreft schoten van binnen de zestien, maar desalniettemin werd geschreven dat de opvolging van Mike Havenaar dit seizoen een probleem voor ADO is. Wat betreft de Key Performance Indicator van Tabel 1 is dit echter incorrect.
Hirving Lozano is echter wel present in Tabel 2; onze ranglijst van spelers op basis van key passes in open spel. Voor deze ranglijst geldt overigens nog meer dan voor Tabel 1 dat De Jong eraan komt aangezien zowel Frenkie als Luuk de benodigde output hebben, maar minuten moeten maken.
Voordat we naar de stand gaan, een quizvraag; hoeveel assists heeft Gastón Pereiro dit seizoen in open spel gegeven?

Het antwoord op de vraag die boven Tabel 2 staat is één. Bij de vergelijking tussen key passes en assists is het vaak de vraag in welke mate het assist-cijfer het resultaat is van goede afmakers. Als je topspitsen hebt dan zullen je key-passes veel vaker doelpunten worden. Aangezien PSV dit seizoen bepaald niet droog heeft gestaan lijkt er bij Pereiro iets anders aan de hand.
Het is eventueel wel een verklaring voor de lage assists per 90 minuten van Younes Namli. Kristoffer Peterson is namelijk van een iets ander niveau dan bijvoorbeeld Jürgen Locadia.
Aangezien Tabel 2 deze week op slot zat (allen spelers op exact dezelfde plaats als vorige week), gaan we snel door naar Tabel 3; een tabel waarin de cijfers van de eerste twee tabellen gecombineerd wordt.

Het is voor Johnsen te hopen dat we ondanks de lof in dit artikel geen losstaand artikel voor hem schrijven. Het lijkt er namelijk op dat een individueel artikel namelijk een garantie op een terugval is. Locadia daargelaten gaat het met de PSV aanval minder dan voordat we daarover schreven. Het is overigens wel exact volgens onze voorspelling in dat artikel.
Daarnaast valt ook Brandley Kuwas terug kort nadat we een artikel aan hem besteden. Dit betekent niet dat hij nu ineens een zwakke speler of eendagsvlieg is. Als je na veertien speelrondes als eerste speler van een middenmoter tussen alle (sub-)topteams staat dan ben je gewoon heel goed bezig.
Structurele kwaliteit is echter niet gegarandeerd bij onze spelers van de week. Deze titel wordt namelijk toegekend op basis van het aantal key passes en schoten tussen de palen in één wedstrijd. Deze ronde waren er twee spelers met een even hoge productie: Hakim Ziyech en Nicolai Jørgensen.
We uiten af en toe twijfels over Ziyech en zijn schotlocaties, en hij raakt soms te makkelijk de bal kwijt (afgelopen weekend 40 keer, een record). Deze week waren echter zeven van zijn negen relevante bijdragen key passes. Toch kiezen we deze week voor Nicolai Jørgensen. Met vier schoten en vijf key passes had hij net als Ziyech negen relevante bijdragen. Jørgensen deed dit echter tegen een sterkere tegenstander en scoorde en passant ook nog de winnende treffer.
We hebben dit seizoen weinig reden gehad om positief te schrijven over de aanval van Feyenoord, maar sinds de terugkeer van Jørgensen (en inclusie van Larsson) lijkt het qua onderliggende cijfers beter te gaan.

Teams

Er waren deze ronde veel verrassende uitslagen, en dat is in de Eredivisie heel normaal. Vorig seizoen won NEC van AZ, Twente van Ajax, en Go Ahead Eagles van Excelsior. Dit betekent dat teams die deze ronde een mooi resultaat wisten neer te zetten soms alsnog dalen in Tabel 4; de SCoRe ranking.

Het is wel redelijk om te zeggen dat de klad er bij ADO Den Haag en SC Heerenveen in zit. Voor de tweede week op rij dalen ze op onze lijst, en beide teams zagen drie punten van vorig seizoen volledig verdampen. Dit is goed nieuws voor het vorige week nog hopeloos verklaarde Roda JC, en ook voor FC Groningen waar de resultaten voor Ernest Faber nu toch beginnen door te komen.
Misschien wel de grootste winnaar is Willem II dat tegen Heracles drie punten meer haalde dan vorig seizoen, en nu vier punten los staat van de laatste plaats. Vraag bij dergelijke resultaten is natuurlijk wel elke keer met wat voor spel ze tot stand zijn gekomen. Dit bekijken we in Tabel 5.

Nu zijn individuele wedstrijden moeilijk te beoordelen op basis van het verwachte aantal doelpunten (xG). Als iemand in een must score situatie over de bal trapt komt de kans niet in de statistieken terecht, en dus ook niet in onze stand. Aangezien over meerdere wedstrijden dit soort incidenten zich uitmiddelen is xG vooral van waarde als er een periode mee wordt bekeken.
Om Tabel 5 te maken rekenen we echter wel per wedstrijd scores uit. Bij wijze van uitzondering halen we er één wedstrijd uit. NAC Breda wist tegen Excelsior een xG van 3.55 neer te zetten (met een xC van 0.90). Het seizoensrecord is in handen van PSV dat in de negende speelronde tegen Heracles een xG van 3.70 had. De overwinning van NAC lijkt dus vrij overtuigend, en is sowieso de reden dat ze flink stijgen in tabel 10.
Toch gaat de titel Team van de Week naar de rivalen uit Tilburg. Willem II wist overtuigend te produceren tegen de lekke verdediging van Heracles. Dit terwijl de kwantiteit van kansen een probleem was in Tilburg dit seizoen.
Aangezien Heracles deze wedstrijd vorig seizoen nog won, terwijl Excelsior vorig seizoen verloor van NAC-equivalent Go Ahead gaat onze voorkeur deze week naar de Tilburgers.

Bonus

Voorspelt xG de veranderingen in de echte stand? Wij denken van wel. Het kan echter ook andersom zijn; dat xG zich aanpast aan wat er in de echte stand gebeurt. Om dit te onderzoeken leggen we in Tabel 6 de standen na ronde zeven naast de standen van nu.

We kunnen zeggen dat xG de veranderingen in de echte stand voorspelde als de club in de echte stand in de richting is gegaan die xG voorspelde. xG zei bijvoorbeeld na ronde zeven (eerste kolom met cijfers) dat FC Utrecht het vierde team was. In de afgelopen zeven rondes is FC Utrecht ook inderdaad gestegen (verschil tweede en laatste kolom met cijfers).
Aan de andere kant kan de echte stand de xG stand voorspellen als de echte stand na ronde zeven (tweede kolom met cijfers) de verandering in de xG stand (eerste en derde kolom met cijfers) voorspelde. Vitesse stond bijvoorbeeld derde, en sinds ronde 7 zijn de Arnhemmers inderdaad in onze xG tabel geklommen van plaats acht naar plaats zes.

Tabel 7 geeft de sommen aan voor deze berekeningen. De echte stand is een slechte voorspeller gebleken voor veranderingen in onze xG stand. Het is dus niet zo dat wij achter de feiten aan lopen. Het is echter ook geen overtuigende overwinning voor xG. Weliswaar voorspelde xG de verandering in de echte stand vaker wel dan niet goed, maar het verschil is maar klein.
De grote succesverhalen qua voorspellingswaarde van xG zijn FC Utrecht, Willem II en VVV. Het succes van Excelsior en de slechte seizoenen van FC Twente en Sparta worden echter niet verklaard. Misschien dat er meer tijd voor nodig is.

Vooruitblik

Naast de topper op tien december zijn er nog acht andere wedstrijden is speelronde vijftien.

• NAC Breda mag op vrijdag thuis tegen rivaal Willem II proberen alsnog de titel Team van de Week binnen te halen.
• Een dag later krijgt SC Heerenveen opnieuw een degradatiekandidaat tegen. Kunnen de Friezen zich thuis tegen VVV herpakken van de nederlaag in Limburg?
• AZ heeft momenteel een prima periode met zes achtereenvolgende overwinningen. Aangezien tegenstander Heracles juist problemen kent, lijkt deze thuiswedstrijd een goede kans op een zevende driepunter op rij.
• Enkele rondes geleden schreven we dat PEC Zwolle relatief zwakke tegenstand had gekregen. Inmiddels is dit echter redelijk rechtgetrokken, en staat het team van John van ’t Schip nog steeds vierde. Excelsior heeft drie keer op rij verloren. Het is aan Zwolle om thuis te tonen dat ze na redelijke resultaten tegen sterke tegenstand, ze het nog steeds kunnen opbrengen tegen een zwakker team.
• Ondanks het punt tegen Ajax staat FC Twente alleen dankzij hun doelsaldo niet laatste. Hoewel tegenstander ADO hoger staat dan de Tukkers, is dit in vergelijking met vorige rondes een makkelijkere wedstrijd voor Twente. Gaan ze zich thuis dan eindelijk het pad richting de plek die wij ze toedichten inzetten?
• De zwakste aanval speelt tegen de zwakste verdediging op basis van xG. Nummer 17 van Tabel 5 FC Groningen mag zondag de reis naar Limburg maken waar nummer 18 Roda JC wacht.
• Naast de ‘echte’ topper spelen de andere twee teams uit de top vier van afgelopen jaar ook tegen elkaar. Feyenoord wist de klus tegen Vitesse te klaren. Kan de ploeg van onze speler van de week ook FC Utrecht kloppen?
• Op hetzelfde moment als in Utrecht wordt er ook in Rotterdam afgetrapt in de wedstrijd tussen Sparta en Vitesse. Sparta heeft de minst scorende ploeg van de competitie, maar heeft misschien kansen tegen de ploeg die op VVV na het meeste is gedaald in de stand sinds ronde 7.
• En dan is het tijd voor de topper. In zeven van hun laatste acht competitiewedstrijden wist Ajax drie of meer keer te scoren. Aan de andere kant wisten de Amsterdammers maar één keer in de laatste zes wedstrijden de nul te houden. Het wordt dus meer een kwestie van meer scoren dan PSV dan er minder tegen krijgen.

Na de topper, en alle andere wedstrijden, zijn we zoals gebruikelijk na deze ronde weer terug met een blik op de cijfers. Suggesties en verzoekjes (en complimenten – waarvoor dank) zijn altijd welkom. We zijn altijd te bereiken via de comments, op Twitter, en via Facebook.
Noot: Statistieken in dit artikel zijn mogelijk gemaakt door Opta en geraadpleegd via WhoScored.