Hoe presteren teams bij een voorsprong?

Zoals je in het vorige artikel hebt kunnen lezen, is een achterstand erg moeilijk om te buigen. Van de 2250 situaties waarin een team op achterstand kwam, werden slechts 279 duels (12,40%) gewonnen. In 1546 wedstrijden wist het team dat op achterstand kwam niet meer terug te komen (68,71%), en in de overige 425 duels, dat is 18,89%, wist de ploeg alsnog een gelijkspel eruit te slepen. Natuurlijk is het interessant om te weten hoe een team presteert met een achterstand, maar het is minstens zo leuk om te weten wat een ploeg doet wanneer het op voorsprong komt. Weet het deze voorsprong te verdedigen? Of weet de tegenstander toch nog langszij te komen?

Noot: de stats zijn bijgewerkt vanaf 2007/08 (exclusief FC Groningen – FC Twente) en komen van www.transfermarkt.de.

De voorsprong

Waar een team op achterstand komt, komt er ook eentje op voorsprong. En waar een team dat op achterstand komt verliest, wint dus het team dat op voorsprong kwam. Het klinkt heel logisch en de eerste cijfers zijn dan ook eigenlijk al bekend: van de 2250 voorsprongen, worden er 1546 verdedigd (68,71%) en worden er 279 alsnog verloren (12,40%). De overige 425 duels, 18,89% dus, eindigen in een gelijkspel.
Ook de cijfers van voorsprongen in uit- en thuisduels zijn ongeveer hetzelfde als in het vorige onderzoek. Wanneer team A en team B tegen elkaar spelen en team A komt in eigen huis op voorsprong, houdt dit dus in dat team B in een uitduel op achterstand komt. Van de 1311 voorsprongen in eigen huis, zijn er 983, dat is 74,98%, met succes verdedigd. In 8,47% van de gevallen (111 duels) wist de uitspelende club er alsnog met de winst vandoor te gaan. De overige 217 duels eindigden gelijk.
In uitduels blijkt het een stuk lastiger om een voorsprong te verdedigen. Van de 939 duels waarin zich de situatie voordeed dat de uitspelende club op voorsprong kwam, werden er slechts 563 (59,96%) gewonnen. 208 duels eindigden gelijk (22,15%) en de rest, 168 duels (17,89%), werd alsnog verloren.

Wanneer we dezelfde groepsindelingen als in het eerste artikel maken (zie tabel hieronder), valt niet heel erg veel speciaals op. Gemiddeld halen de Titelkandidaten de meeste punten per voorsprong (2,54), terwijl de Degradatiekandidaten het met slechts 1,70 punt moeten doen. Voor een club die ieder punt hard kan gebruiken is het dus van vitaal belang om de eerste goal te maken en de leiding te nemen.
Wanneer een Titelkandidaat in eigen huis op voorsprong komt, is een overwinning zo goed als zeker. Van de 359 wedstrijden waarin Ajax, Feyenoord, PSV of FC Twente de leiding had, werd er maar liefst 316 keer gewonnen (88,02%). 38 Duels werden gelijkgespeeld (10,58%) en slechts vijf werden er verloren (1,39%), waardoor er gemiddeld 2,75 punten worden gepakt in thuisduels met een voorsprong. Vooral Ajax doet het erg goed. Van de 94 wedstrijden waarin de ploeg de leiding had, werd er geen één verloren; 86 duels werden gewonnen en acht eindigden gelijk. Een uitmuntende prestatie, met een gemiddeld puntenaantal van 2,83.
Het verdedigen van een voorsprong in uitduels blijkt ietsje moeilijker te zijn voor de topclubs. Van de 300 gevallen waarin het de leiding had in een uiduel, werden er 210 met winst afgesloten (70,00%). De overige 90 wedstrijden werden gelijkgespeeld (58 duels, 19,33%) of verloren (32 duels, 10,67%)!

Ajax fantastisch bij voorsprongen, Excelsior en Willem II erg matig

Er werd zojuist al even naar verwezen, maar Ajax presteert geweldig als het aankomt op het verdedigen van een voorsprong. Van de 180 duels waarin de hoofdstedelingen op voorsprong kwamen, werden er 149 met winst afgesloten. 24 Eindigden gelijk en zeven wedstrijden werden alsnog verloren, waardoor de Amsterdammers gemiddeld 2,62 punten pakken in ‘voorsprongduels’. Ook nummer twee op de lijst, FC Twente, doet het goed met gemiddeld 2,58 punten per duel.
De laatste twee teams op de lijst presteren niet heel erg goed als ze op voorsprong komen. Daar waar Excelsior gemiddeld nog 1,71 punt overhoudt als het voor staat, is dit bij Willem II nog minder; slechts 1,53 punt. De Tilburgers weten nog niet de helft van de duels waarin ze op voorsprong komen te winnen (33 van de 70), iets wat van grote invloed is op de positie op de ranglijst.

Ajax fenomenaal in thuisduels, verrassende winnaar bij uitwedstrijden

We refereerden er zojuist al even naar, maar Ajax is de absolute koploper als het aankomt op voorsprongen verdedigen in thuisduels. In de 94 duels dat de huidige koploper de leiding nam in de eigen ArenA, werd er 86 maal gewonnen. De overige acht duels eindigden gelijk en nog nooit verloor Ajax een thuisduel waarin het de voorsprong had. Deze fantastische prestatie levert Ajax een gemiddelde van maar liefst 2,83 punten op. Nummer twee op de lijst is Feyenoord. In 80 duels wisten de Rotterdammers 72 maal te winnen, zeven keer gelijk te spelen en één keer te verliezen, goed voor een gemiddeld aantal punten van 2,79 per voorsprong.
De laatste plaats in thuisduels is deze keer niet weggelegd voor Willem II, maar voor De Graafschap. De huidige Eerstedivisionist kwam 38 maal op voorsprong, maar wist deze positie maar achttien keer vast te houden. Elf keer werd er gelijkgespeeld en negen maal verloren, goed voor een gemiddeld aantal punten van 1,71.

Waar Ajax het thuisklassement domineerde, kent het uitklassement een verrassende winnaar. Niet PSV, Feyenoord, FC Twente of Ajax presteert het beste in andermans stadion, maar PEC Zwolle. In de twaalf uitduels waarin de club op voorsprong is gekomen, werd er negen keer gewonnen en drie keer gelijkgespeeld, goed voor 2,50 punten gemiddeld. Een knappe prestatie voor een club die pas anderhalf jaar terug is in de Eredivisie. Nummer twee op de lijst is FC Twente (2,49 punten) en Ajax maakt het podium compleet.
SC Cambuur heeft erg veel moeite om een voorsprong te verdedigen. De Friezen zijn in vier uitduels op voorsprong gekomen, maar wist er nog geen een te winnen. Wel werd er twee keer gelijkgespeeld, waardoor de nieuwe Eredivisie-aanwinst uitkomt op gemiddeld een half punt per uit-voorsprong.

Conclusie

Een team dat op voorsprong komt zit op rozen. Gemiddeld genomen wordt ongeveer 69% van de voorsprongduels gewonnen, tegenover 19% gelijke spelen en 12% aan nederlagen. Natuurlijk verschilt het met wat voor team je te maken hebt, aangezien de titelkandidaten ongeveer 80% van hun voorsprongduels winnen en een degradatiekandidaat slechts 50%. Feit blijft wel dat het voor ieder team makkelijker is om te voetballen met een voorsprong.
Dat laatste geldt vooral voor Ajax. In de 180 duels dat de Amsterdammers voor kwamen, wisten ze 149 overwinningen te boeken, een percentage van bijna 83%. Ook FC Twente (81%), PSV (78%) en Feyenoord (76%) doen het erg goed bij voorsprongen. In Tilburg moet men nog heel even oefenen met het verdedigen van een voorsprong. De plaatselijke trots weet minder dan de helft van de duels waarin het op voorsprong komt winnend af te sluiten en is daarmee de enige van de onderzochte teams die minder dan 50%-winstpercentage haalt.