De thuisfluiters van dit Eredivisie-seizoen

Iedereen die ooit heeft gevoetbald, weet het. Als je uit speelt tegen die ene club, sta je door de scheids al 1-0 achter. In de Eredivisie verwacht je dat de scheidsrechter altijd objectief aan de aftrap staat, maar is dat wel zo? Of worden scheidsrechters op het hoogste niveau in Nederland toch beïnvloed door de schreeuwende fans en indrukwekkende stadions? We doen onderzoek naar de gele kaarten in de Eredivisie.
Statistieken zijn van het seizoen 2014/2015 en ter beschikking gesteld door Opta.

Het verschil tussen uit en thuis spelen

Thuis spelen lijkt alleen al een voordeel door de onvoorwaardelijke steun van de fans aan de betreffende ploeg. De uitspelende club hoopt dan dat de scheidsrechter de wedstrijd objectief blijft bekijken en niet wordt meegesleurd in de emoties van de fans. Dit lijkt echter niet altijd het geval. Gemiddeld gezien krijgt de uitspelende club een stuk meer gele kaarten (1,70 per wedstrijd) dan de thuisspelende club (1,29).

Het grootste verschil is te noteren bij Feyenoord, dat in thuiswedstrijden gemiddeld 1,2 gele kaarten minder krijgt dan in uitwedstrijden. De kolkende Kuip met 45.000 supporters weet de wedstrijd over het algemeen vrij stevig te beïnvloeden. Slechts drie clubs (FC Twente, Vitesse en ADO Den Haag) krijgen thuis meer kaarten dan uit.
Er zijn twee mogelijke verklaringen voor dit ’thuisfluiten’. De eerste: de uitclub maakt meer overtredingen en dus is het een logisch gevolg dat die ploeg ook meer kaarten krijgt. Thuisspelende ploegen zijn immers vaker dan uitspelende ploegen de bovenliggende partij en hebben dus meer balbezit. Het kan ook zo zijn dat de scheidsrechter niet geheel objectief is, als 30.000 man schreeuwt om een gele kaart.
Als we kijken naar het aantal overtredingen per wedstrijd zien we dat het verschil daar minder duidelijk is en dus valt de eerste verklaring deels te betwisten.

Ajax is de club met het grootste verschil in overtredingen tussen uit- en thuiswedstrijden. In uitwedstrijden worden gemiddeld drie overtredingen meer gemaakt dan in de eigen ArenA.
Relatief gezien zijn de verschillen bij overtredingen veel kleiner dan bij het aantal gele kaarten. Als we de twee combineren zien we hoeveel gele kaarten er gemiddeld vallen per tien overtredingen. Over alle ploegen is dit thuis gemiddeld 0,98 en uit 1,22 gele kaarten per tien overtredingen.
De grootste verschillen zijn te vinden bij Feyenoord (0,62 gele kaarten minder per tien overtredingen thuis vergeleken met uit), NAC (0,61), Willem II (0,57), Cambuur (0,54) en FC Groningen (0,50). Twente (-0,34), ADO (-0,11) en Vitesse (-0,07) zijn de enige clubs die thuis vaker bestraft worden dan uit.

Fel uit de kleedkamer of het venijn in de staart?

Als we kijken naar wanneer de gele kaarten vallen in Eredivisiewedstrijden, valt het op dat later in de wedstrijd over het algemeen meer bestraft wordt. Dit kan het gevolg zijn van zogenaamde ‘optelsommetjes’, of dat wedstrijden in de slotfase vaak op het scherpst van de snede worden gespeeld, met overtredingen tot gevolg.

In het eerste kwartier van de wedstrijd maakt het niet zo veel uit of je uit of thuis speelt. Later in de wedstrijd krijgt de uitspelende partij steeds vaker de gele kaart gepresenteerd. Het eerste kwartier na rust is een uitzondering. Vooral in het laatste kwartier van de wedstrijd wordt de uitploeg veel vaker bestraft dan de thuisploeg.

De grootste thuisfluiter van de Eredivisie

In deze vergelijking hebben we alle Eredivisie-scheidsrechters meegenomen die dit seizoen al minimaal twintig gele kaarten hebben uitgedeeld. Kevin Blom gaf dit seizoen de meeste gele kaarten: 47. Danny Makkelie en Richard Liesveld volgen met 45 kaarten.
Makkelie gaf in de wedstrijden ADO – Feyenoord begin dit seizoen alleen al dertien gele kaarten. Acht aan de thuisclub, vijf aan de Rotterdammers.

Wat direct opvalt is dat Björn Kuipers, de nationale trots, veel meer kaarten uitdeelt aan de uitspelende ploeg. De man die op het WK in Brazilië nog menig prestigieuze wedstrijd mocht leiden van de FIFA, heeft dit seizoen liefst 21 gele kaarten meer aan uitploegen gegeven dan aan thuisploegen (32 tegen 11).
Pieter Vink en Danny Makkelie volgen op gepaste afstand, met een verschil van 12 en 11 kaarten tussen uit- en thuisclubs. Serdar Gözübüyük is de vreemde eend in de bijt, hij gaf dit seizoen meer kaarten aan de thuisploegen dan aan de bezoekende teams.