Eredivisie in Cijfers: Speelronde 12

Afgelopen weekend waren de laatste interlands onder Dick Advocaat. Daarom was er week was er vorige week geen Eredivisie in Cijfers, maar een discussieartikel over de ideale bondscoach voor het Nederlands Elftal. Hierin onder meer aandacht voor FC Utrecht trainer Erik ten Hag. Deze week is Eredivisie in Cijfers terug met de cijfers na de oorwassing van NAC, de Venlose verrassing, en de wondergoal van Fankaty Dabo.

Spelers

Het was een weekend van uitersten. Eerst zette VVV het laagste aantal verwachte doelpunten neer van deze competitie. Echter, met slechts één schot in de hele wedstrijd, nota bene van buiten de zestien, wisten de Limburgers toch te scoren. Dit ging ten koste van Feyenoord, dat hierdoor twee punten misliep.
Daarna was het aan Ajax dat een monsterscore neerzette. Een 8 – 0 is bijna altijd ver boven verwachting op basis van xG. Alles moet meezitten. Desalniettemin hadden de Amsterdammers de hoogste xG van deze speelronde.
Ten slotte was er PSV dat in extremis een cijfermatig onterechte overwinning wist te halen tegen PEC Zwolle. De productiviteit waarover we recentelijk nog schreven was ver te zoeken. Hoe dit zich vertaalt in individuele scores is terug te vinden in Tabel 1.

Deze tabel geeft zoals het onderschrift meldt alleen de schoten van binnen het penalty gebied. Het vereist namelijk vaardigheid om op de juiste positie te komen, en de handelingssnelheid te hebben om te kunnen schieten. Vaardigheden die veel minder nodig zijn om van buiten de zestien te schieten.
En we hebben een nieuwkomer! Kasper Dolberg was dit seizoen nog niet in onze lijstjes voorgekomen. Mede omdat zijn cijfers niet sterk waren, is hij zijn basisplaats ook een tijd kwijtgeraakt aan Klaas-Jan Huntelaar. Echter, zijn efficiëntie is nog niet gelijk aan die van Huntelaar. De voormalig Oranje international scoort twee keer zo veel per negentig minuten als de Deen. Zijn nieuwe entree is wel een indicatie dat Dolberg op de weg terug is.
De nieuwe binnenkomer in onze key pass tabel is geen complete nieuweling. Youness Mokhtar heeft al vaker in onze tabellen gestaan. Ook clubgenoot Younes Namli staat wederom in onze top tien. In tegenstelling tot Mokhtar heeft Namli een doorlopend contract in Zwolle. Het is te hopen voor de club dat ze Mokhtar langer aan zich kunnen binden

Het herintreden van Mokhtar en de stijging van Namli geven ook de pech van Zwolle aan. Zeker als je meeneemt dat Steven Bergwijn zijn tweede plek heeft moeten afstaan aan de recentelijk geprofileerde Brandley Kuwas. Het spel was voor Zwolle, de punten voor PSV.
Hetzelfde beeld komt terug in Tabel 3. Deze tabel combineert de scores van de eerste twee tabellen. Hirving Lozano is nu uit deze tabel weggevallen, en zijn plaats wordt ingenomen door Mokhtar. Ook Kuwas doet het in deze tabel weer goed.

Sinds de vorige speelronde is besloten om de titel Speler van de Week toe te kennen aan de speler met de meeste key passes en schoten tussen de palen gedurende die speelronde. De eerste speler die op deze manier gekozen werd, Zakaria Labyad, was er deze speelronde door een schorsing niet bij.
Nu heeft elke methode zijn tekortkomingen. De speler met de meeste schoten tussen de palen, en de meeste key passes: Hakim Ziyech. Nu waren de kritieken over Ziyech tijdens de wedstrijd niet bepaald lovend. Zijn schoten waren niet vanuit kansrijke posities, en hij had een pass voltooiing van 74%. Van de basisspelers bij Ajax was David Neres op dat gebied de op één na slechtste met 86%.
Daarom hebben we na rijp beraad er voor gekozen om de titel speler van de week toe te kennen aan de runner-up. Met acht schoten en key passes was Yassin Ayoub deze ronde van groot belang voor FC Utrecht.

Teams

Als we naar de SCoRe tabel kijken dan zijn SC Heerenveen en FC Groningen de grote winnaars. Zij stijgen namelijk twee plaatsen op Tabel 4. Van deze twee is met name Heerenveen spekkoper aangezien vorig seizoen nog met 1 – 0 werd verloren in Enschede. Om dezelfde reden in FC Twente de grootste verliezer.

Zoals gebruikelijk staat in de laatste kolom van Tabel 4 een virtuele stand. Deze wordt bepaald op basis van het aantal punten behaald in het afgelopen seizoen, aangepast met de scores van dit seizoen. Zo is PSV door hun verbeterde resultaten, en de inzakkingen van Feyenoord en Ajax, al enkele weken virtueel kampioen.
Deze week hebben we hier een verandering ten opzichte van vorig seizoen aan toegevoegd. Het getal tussen haakjes is de verbetering/verslechtering ten opzichte van vorig seizoen. Zo was Vitesse vorig seizoen vijfde, maar mede door hun nederlaag tegen FC Groningen zijn ze inmiddels niet alleen door AZ, maar ook door SC Heerenveen ingehaald.
Uit deze cijfers volgt dat Zwolle de grootste virtuele sprong op de ranglijst maakt. Zij eindigen vijf plaatsen hoger dan vorig jaar. VVV doet het ook vijf plaatsen beter dan NEC afgelopen seizoen. Problematisch voor NAC is dat ze het niet veel beter doen dan de directe degradant van afgelopen jaar, Go Ahead Eagles. Zij lijken samen met Roda JC te gaan strijden om plaats 17.
Met afstand het meest gedaalde team dit jaar is FC Twente. Hoewel de SCoRe cijfers onder René Hake niet goed waren, is de huidige virtuele vijftiende plaats onder Verbeek een nieuw dieptepunt.
Ook op basis van xG gaat FC Twente achteruit. Tabel 5 legt met name de offensieve problemen van Twente bloot. Wat betreft het verwacht aantal doelpunten voor staan de Tukkers namelijk twaalfde, terwijl ze verdedigend juist goede onderliggende cijfers hebben.
Met 23 tegendoelpunten komt dit er echter niet uit. Met name in spelhervattingen liggen er verbeterpunten. Met zeven tegendoelpunten uit corners en vrije trappen doet alleen NAC (8) het slechter.

Tabel 5 laat deze week ook een probleem van xG zien. Of in ieder geval het gebruik van xG om individuele wedstrijden te analyseren. De cijfers van Vitesse deze week waren prima. Maar eigen doelpunten zijn daar niet in verwerkt. Het is onmogelijk om acties als die van Fankaty Dabo te voorspellen. Mede hierdoor zakt FC Groningen zelfs een plaatsje in deze ranglijst.
De winnaar in deze stand is ADO Den Haag dat cijfermatig overtuigend Heracles aan de kant wist te zetten. Als team van de week gaan we echter toch voor SC Heerenveen. Hoewel ADO cijfermatig een gelijkwaardige claim op deze titel kan leggen, is de overtuigende winst voor de Friezen mogelijk het einde van een zware periode.

Bonus

De 0 – 8 overwinning van Ajax in Breda dit weekend is een uitschieter. Is het echter symptomatisch voor een groter probleem in de Eredivisie? Één van de redenen dat sterke spelers niet meer naar onze topclubs komen, is dat ze tegen teams van een erg laag niveau spelen. Maar is het niveauverschil tussen onze teams echt zo groot?
Dit is een onderwerp waar een artikel aan zich gewijd kan worden. Als bonus bij dit artikel beperken we ons tot een simpele vraag; is het verschil in doelpunten per wedstrijd groter dan in de Premier League? Het idee hier achter is simpel. Als je met meer doelpunten verschil wint, dan is het krachtsverschil ook groter.
In Figuur 1 zijn de doelpuntenverschillen van de 918 Eredivisiewedstrijden van de afgelopen drie seizoenen weergegeven.

Wat opvalt is dat het vaker voorkomt dat een team met twee doelpunten verschil wint, dan dat een wedstrijd in een gelijkspel eindigt. Daarnaast laat dit ook duidelijk zien dat je vanaf drie doelpunten verschil of meer kan spreken van een uitschieter.
Dit vergelijken we met de cijfers uit dezelfde seizoenen voor de Engelse Premier League. Aangezien de Premier League twee teams meer heeft dan de Eredivisie, kunnen de absolute getallen niet vergeleken worden. Kijk in Figuur 2 daarom vooral naar de verschillen in de verhoudingen met Figuur 1.

In de Premier League zijn wedstrijden met twee doelpunten verschil minder frequent dan gelijke spelen. Dit impliceert dat de verschillen tussen de teams kleiner zijn dan in Nederland. Als we naar de beschrijvende statistieken kijken wordt dit verder duidelijk. In de Eredivisie is het gemiddelde doelpuntenverschil per wedstrijd 1.45, en is het doelpuntenverschil twee doelpunten of hoger in 45% van alle wedstrijden.
In de Premier League is het gemiddelde doelpuntenverschil 1.36 doelpunten, en is er een doelpuntenverschil van twee of meer in 38% van de wedstrijden. Dit verschil is statistisch significant.
Het niveau van de teams in de Premier League lijkt dus inderdaad dichter bij elkaar te liggen dan in de Eredivisie. Dit lijkt een argument voor herstructurering van de competitieopzet. Al kan een incidentele 0 – 8 natuurlijk nooit helemaal uitgesloten worden. Ook in de Premier League komt dit heel soms voor.

Vooruitblik

Aangezien we de interlandverplichtingen dit kalenderjaar gehad hebben, beginnen de speelrondes vanaf nu weer gewoon op vrijdag.

• AZ was als laatste klaar in speelronde 12, maar trapt speelronde 13 thuis af. Aan Gert-Jan Verbeek de zware taak om niet met nul punten uit drie wedstrijden aan zijn dienstverband bij FC Twente te beginnen.
• Op Roda JC na zijn VVV en Willem II de teams met het laagste aantal verwachte doelpunten. Hoewel het Venlose thuisteam meer punten heeft dan verwacht, hebben ze al vijf wedstrijden niet meer gewonnen. Een nederlaag op zaterdag tegen Willem II kan ze in de problemen brengen.
• Wat betreft slechte series spant NAC Breda echter de kroon. Sinds de overwinning op Feyenoord op 23 september hebben de Brabanders niet meer gewonnen. Uit in Almelo krijgen ze tegen Heracles een nieuwe kans.
• FC Groningen heeft juist een slechte serie doorbroken. Als ze komende ronde thuis wederom winnen dan kan tegenstander Feyenoord na het weekend in het rechter rijtje staan.
• De zondag wordt gestart door het team met de minste doelpunten tegen (Ajax) in een thuiswedstrijd tegen het team met de minste doelpunten voor (Roda JC).
• PSV heeft zoals bekend de beste serie, aangezien ze sinds hun nederlaag tegen SC Heerenveen alles hebben gewonnen. Kunnen ze uit tegen Excelsior hier nog een overwinning aan toevoegen?
• In een ander deel van Rotterdam trapt Sparta op hetzelfde moment af. Net als bij tegenstander FC Utrecht waren de resultaten aan het begin van het seizoen twijfelachtig, maar inmiddels staan beide clubs ongeveer op de plek die aan het begin van het seizoen was voorspeld.
• Om 16.45 wordt de slotwedstrijd afgetrapt. Vitesse mag thuis tegen ADO proberen om virtueel weer de top zes in te klimmen. Een opvallende statistiek van de Hagenezen: op Sparta en VVV na hebben ze het laagste pass voltooiing percentage (71.9%) van de Eredivisie.

Zoals gebruikelijk zijn wij na deze ronde weer terug met een blik op de cijfers. Suggesties en verzoekjes zijn van harte welkom. We zijn altijd te bereiken via de comments (leuk dat dit af en toe wordt gedaan!), op Twitter, en via Facebook.
Noot: Statistieken in dit artikel zijn tenzij anders vermeld mogelijk gemaakt door Opta en geraadpleegd via WhoScored.