Eredivisie in Cijfers: Speelronde 5

De vijfde speelronde zag enkele onverwachte resultaten. FC Twente won met grote cijfers van FC Utrecht, Ajax won niet van ADO Den Haag en VVV-Venlo staat na het gelijkspel tegen Vitesse nog steeds in het linkerrijtje. Deze resultaten hebben natuurlijk invloed op onze team tabellen, maar ook op onze evaluaties van individuele spelers. Hoog tijd dus om te kijken wie de winnaars en verliezers van afgelopen weekend zijn.

Spelers

Het is een understatement om te zeggen dat FC Utrecht als team geen goed weekend had. Dit vertaalt zich naar de scores voor hun aanvallers. Wat betreft schoten van binnen de zestien is Cyriel Dessers de grote verliezer. Hij keldert van plaats drie naar plaats tien. De andere Utrecht speler in de top 10 na speelronde 4, Gyrano Kerk, is nu uit de top tien weggevallen.
Zijn plaats wordt ingenomen door Tim Matavz die voor Vitesse deze week zowel tegen Lazio als tegen VVV-Venlo scoorde. De andere winnaar in Tabel 1 is de aanvalsleider van ADO Den Haag Bjorn Johnsen die de geschorste Hirving Lozano passeerde met zijn schoten tegen Ajax. De volledige lijst is te vinden in Tabel 1.

Nu er meerdere wedstrijden zijn gespeeld begint het ook interessant te worden om te kijken naar het verschil tussen Non-Penalty Goals per 90 minuten en het aantal schoten van binnen de zestien. Binnen de top tien zijn er drie groepen te herkennen:

• De topschutters (Huntelaar, Lozano, Matavz en Dessers) die een NPG van boven de 0.8 hebben.
• De constante schutters (Johnsen, Ghoochannejhad en Til) die net geen één op twee lopen, maar regelmatig hun doelpuntje meepikken.
• De missers (Locadia en Younes) die wel schieten maar niet / te weinig scoren.

De status van Jürgen Locadia springt hierbij in het oog aangezien het de bedoeling was dat hij een upgrade zou zijn ten opzichte van een andere misser, Luuk de Jong. Dit is tot op heden nog niet gelukt.
Bij de Non-Set Piece Key Passes per 90 minuten zie je iets andere verschuivingen. Zakaria Labyad wist zich gedeeltelijk aan de malaise bij FC Utrecht te onttrekken. Aangezien Gastón Pereiro bij PSV niet hetzelfde kon zeggen, is Labyad nu de nieuwe koploper. Daarnaast is het opvallend dat Hakim Ziyech, nadat hij vorige week nieuw in de lijst kwam, nu de top drie in dendert.
Ondanks dat slechts 69.5% van zijn passes aankwam, had hij wel vijf key passes gedurende de wedstrijd. De volledige lijst is te vinden in Tabel 2.

Deze week is er in de persoon van Alexander Büttner één nieuwe binnenkomer. Dankzij zijn vijf key passes tegen VVV vervangt hij een andere speler die ooit begon als linksback; Urby Emanuelson.
De ratio van keypasses / assists is iets meer divers dan de schoten / goals ratio.
Wel is duidelijk dat Brandley Kuwas en met name Marko Vejinovic er bovenuit steken. Kuwas zit met 225 speelminuten precies op de grens van het benodigde aantal speelminuten om in aanmerking te komen voor deze lijst.
Dit brengt ons bij de combinatie van de scores waar Kuwas, samen met Weghorst, binnenkomt op plaats tien. Dit gaat ten koste van Joris van Overeem die zijn uitschieter van vorige week geen vervolg kon geven.

Aanvallende speler van de week is echter niet Kuwas, maar Youness Mokhtar die PEC Zwolle tegen Kuwas’ Heracles naar de overwinning leidde. Met vijf schoten en vier key passes stijgt hij niet veel in tabellen 1 en 2, maar is hij in Tabel 3 de grote winnaar.

Teams

De onverwachte resultaten zorgen voor veel verschuivingen in de vergelijking met vorig seizoen. Utrecht speelde afgelopen seizoen nog gelijk tegen FC Twente, Vitesse wist te winnen van NEC en Excelsior versloeg Heerenveen in eigen huis overtuigend.
De grootste winnaars van dit weekend zijn echter Willem II en PSV. Beiden draaiden het resultaat van afgelopen seizoen tegen respectievelijk Roda JC en Feyenoord volledig om. Beiden verbeterden hiermee ten opzichte van vorig seizoen, maar zorgden er ook voor dat directe concurrenten teruggeworpen worden.
Met name Feyenoord heeft flink moeten inleveren en zijn daardoor de verliezer van de week. Zij hebben nu alleen nog een beter doelsaldo dan in dezelfde wedstrijden van vorig jaar. Wel liggen zij nog op koers voor prolongatie van hun kampioenschap. Dit komt mede doordat Ajax na puntverlies tegen ADO nu virtueel derde staat in Tabel 4.

Als klein extraatje kijken we ook na vijf speelrondes naar de verbeterde aanvallen en verdedigingen. Deze zijn gevisualiseerd in Figuur 1. Geen enkel team heeft doelpunten ingeleverd om de verdediging te versterken. FC Groningen, AZ, ADO en met name PEC Zwolle doen het op geen enkel vlak slechter dan afgelopen seizoen. Daarnaast is VVV-Venlo op alle fronten beter dan NEC afgelopen seizoen.
Aan de andere kant doen SC Heerenveen (op de horizontale 0-as), FC Twente, FC Utrecht en vooral Excelsior, Sparta en Ajax het aan alle kanten minder dan vorig seizoen.

Naast de verandering ten opzichte van vorig seizoen kijken we ook altijd naar het verschil met de expected goals. Uit de schoten en bijbehorende locaties volgt dat Ajax en Vitesse hadden moeten winnen, en dat Feyenoord misschien wel meer had verdiend tegen PSV. De wedstrijden van vrijdag en zaterdag eindigden wel zoals te verwachten op basis van xG, waarbij PEC Zwolle de hoogste verwachte winstkans had.
Dit zorgt voor veranderingen in de bijbehorende alternatieve stand. Verrassend genoeg zakken PSV en ADO, ondanks dat ze een goed resultaat neerzetten. Maar dat is precies waar deze ranglijst voor bedoeld is; het uitfilteren van ‘gestolen punten’.
Doordat de verschuivingen in Tabel 5 klein zijn, en naarmate het seizoen vordert alleen maar zullen krimpen, is het lastig om een winnaar en verliezer voor dit weekend te bepalen. Als verliezer van dit weekend ligt Heracles het meest voor de hand aangezien ze op onze lijst drie plaatsen zakken, en ook daadwerkelijk nul punten hebben gehaald deze speelronde. Als winnaar van dit weekend kiezen we Willem II, omdat ze zowel in Tabel 4 als in Tabel 5 een mooie sprong maken.

Bonus

In onze spelers-lijstjes draait het vooral om aanvallers. Key passes en schoten van binnen de zestien zijn de belangrijkste determinanten van assists en goals. Voor goals tegen zijn er geen eenduidige determinanten. Voor zover ze bestaan (bijvoorbeeld gemiddelde afstand van het eigen doel waar een verdedigende handeling plaatsvindt) zijn ze niet uit publieke gegevens te halen.
Dit betekent niet dat we bij Tussen de Linies de verdedigers niet waarderen. Vandaar dat we deze week niet één, maar twee bonuslijstjes hebben. Een top tien succesvolle tackles per 90 minuten, en een top tien intercepties per negentig minuten. Deze zijn terug te vinden in respectievelijk Tabel 6 en 7.
Voordat we man en rugnummer noemen, een korte huishoudelijke mededeling. Om in aanmerking te komen moet een speler minstens 225 minuten hebben gespeeld dit seizoen. Daarnaast worden deze cijfers wel eens aangepast aan balbezit (het is knapper om vier keer een succesvolle tackle te plaatsen als je altijd de bal hebt dan wanneer je alleen maar aan het verdedigen bent). Dit hebben we met deze cijfers niet gedaan.
Wel hebben we om de cijfers te kunnen duiden ook het procent succesvolle tackles toegevoegd. Als je per wedstrijd tien tackles probeert dan zullen er vanzelf een paar goed gaan, maar je bewijst er je team niet per se een dienst mee.

De bekritiseerde Kenneth Paal staat met afstand bovenaan onze lijst. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat hij als zwak punt in de PSV-verdediging juist wordt opgezocht door zijn tegenstanders, of later anticipeert op gevaar en dus een noodgreep (tackle) moet inzetten.
Verder vallen de plaatsen van de niet verdedigers Sander van de Streek, Danny Post, Ismail Azzaoui en met name Marko Vejinovic op. Waar de inclusie van aanvaller Azzaoui misschien het meest onverwacht is, is de prestatie van Vejinovic om zowel in de keypass als de tackles lijst te staan het meest bewonderenswaardig.

Qua intercepties leidt Julian Chabot de ranglijst. Met slechts 227 speelminuten haalt hij de limiet ternauwernood. Eén interceptie meer of minder heeft voor hem derhalve best een groot effect. Hetzelfde kan gezegd worden voor Thulani Serero die de rol van Marvelous Nakamba dit seizoen goed lijkt op te vullen. Ten slotte verdient Django Warmerdam een vermelding door in beide bonus-tabellen te staan.

Vooruitblik

Komend weekend worden de vrijdagvoetbal-fans wederom teleurgesteld.

• De speelronde wordt zaterdag om 17.30 begonnen in Tilburg waar Willem II de eerste thuispunten gaan proberen te halen tegen SC Heerenveen.
• Na een week zonder Champions League voetbal mag Feyenoord weer op zaterdag voetballen, thuis tegen NAC Breda.
• Heracles was de verliezer van deze week. Hun tegenstander Roda JC is als enige nog puntloos. In deze wedstrijd kunnen de nummers 16 en 17 op basis van xG hun seizoen nieuw leven in blazen.
• Het (ten opzichte van vorig seizoen) sterk verbeterde ADO Den Haag treft thuis het verzwakte Sparta Rotterdam.

In plaats van een vrijdagavond wedstrijd is er een vijfde wedstrijd op zondag.

• FC Utrecht en PSV staan beiden op een draaipunt. FC Utrecht leek goed begonnen, maar kent nu een kleine terugval. Voor PSV geldt het omgekeerde. Kan FC Utrecht thuis om 11.30 het tij keren?
• Ajax verloor verrassend punten tegen ADO. Hetzelfde geldt voor Vitesse tegen VVV. Zij krijgen zondag beide een herkansing.
• Het seizoen van VVV-Venlo verloopt vrijwel vlekkeloos. Met PEC Zwolle treffen zij echter één van de meest succesvolle teams dit seizoen.
• Qua xG tegen is het met FC Groningen nog niet geweldig gesteld. Zij mogen echter aantreden tegen FC Twente dat het op twee na laagste aantal verwachte doelpunten voor heeft.
• Het toetje van de middag is de wedstrijd van gedeelde koploper AZ (het op één na meest verbeterde team) tegen het meest verslechterde team van dit seizoen, Excelsior.

Na deze wedstrijden zijn wij natuurlijk terug met de vernieuwde lijstjes, rangen en standen. Verzoekjes zijn tot die tijd natuurlijk van harte welkom via de comments, Facebook of Twitter.
Noot: Statistieken in dit artikel zijn mogelijk gemaakt door Opta en geraadpleegd via WhoScored.