Het was 22 mei 2011 toen de Champions League-finale Bayern München – Inter Milan bezig was. Bayern München speelde de bal rond, Inter wachtte op de momenten om toe te slaan. Met het weinige balbezit dat de Italianen hadden (32 procent), wisten ze toch twee keer te scoren. Ondanks ruim twee derde van het balbezit wist Bayern München niet één keer te scoren en schoot het minder vaak op goal dan Inter (zes om zeven keer). Op die avond in mei bleek maar weer eens dat de kwaliteit van balbezit belangrijker is dan de kwantiteit ervan.
Quality of Possesion (QoP)
Om de kwaliteit van balbezit uit te drukken, heb ik een factor bedacht, die ik QoP (Quality of Possession) noem. Door het aantal schoten in een wedstrijd te delen door het balbezit, krijg je het aantal schoten per één procent balbezit. Hoe hoger de factor, hoe effectiever je met het balbezit bent. Heb je bijvoorbeeld 33% balbezit en kom je tot 20 schoten, dan is je QoP 0,61.
De QoP kunnen we verder uitbreiden door de QoP van je tegenstander te nemen. Hoe goed ben je als de tegenstander de bal heeft?
In dit artikel gaan we de factor QoP toepassen op teams uit de Eredivisie. Welk team uit de vaderlandse competitie gaat het best om met zijn balbezit?
Heracles bovenaan; Ajax laagvlieger
Een hele verrassende koploper dus. Heracles gaat verreweg het effectiefst om met het balbezit dat de club uit Almelo ter beschikking heeft. Bijna zestien keer per wedstrijd wordt er geschoten door het team van Jan de Jonge, en dat met maar 48,2% balbezit. Het team schiet 0,33 keer per procent balbezit, een uitstekend aantal.
Ajax komt er erg slecht uit, vooral door het vele balbezit, maar ook omdat er maar liefst vijf teams zijn die vaker schieten dan de Amsterdammers. We kunnen dus concluderen dat de ploeg van Frank de Boer niet heel goed met haar balbezit om gaat. RKC doet het zelfs beter dan Ajax; ondanks het geringe balbezit weet die ploeg 11,5 keer per wedstrijd te schieten.
Naast Heracles doet ook streekgenoot Twente het uitstekend in deze tabel: de ploeg heeft 57,8% balbezit, maar staat toch derde in deze tabel. Heerenveen en Feyenoord doen het ook uitstekend, als je ze vergelijkt met Ajax en PSV.
In een grafiek ziet dat er zo uit:
QoP van doelpunten
Uiteindelijk draait alles om de doelpunten die je maakt. Hoeveel goals scoren de ploegen per procent balbezit die ze hebben?
De QoP van doelpunten geeft eigenlijk aan hoe vaak je scoort per procent balbezit. Als je die factor keer honderd doet, weet je hoe vaak een team zou scoren als het 100 procent balbezit zou hebben. Heerenveen zou bijna vijf keer scoren met honderd procent balbezit en Cambuur maar twee keer.
Zoals te zien is, is Heerenveen met afstand koploper van deze tabel. Voor het gemiddelde percentage balbezit dat de Friezen per wedstrijd hebben, doen ze het geweldig: alleen Twente scoort per wedstrijd vaker in de Eredivise. Twente heeft wel 10,9 procent balbezit meer dan Heerenveen.
De andere club uit Friesland, SC Cambuur, staat hier onderaan. Dat komt omdat Cambuur nauwelijks scoort (net één keer per wedstrijd), terwijl de mannen van Dwight Lodeweges toch best veel balbezit hebben: bijna vijftig procent.
Hier zijn de verschillen veel groter dan bij de ‘normale’ QoP. Kijk maar eens naar de volgende grafiek:
QoP van tegenstander
De QoP van tegenstander krijg je door het aantal schoten wat je gemiddeld per wedstrijd tegen krijgt te delen door het gemiddeld balbezit van je tegenstander (100 – eigen balbezit). Het geeft aan hoeveel schoten je tegen krijgt per procent balbezit van de tegenstander (dus als jij de bal niet hebt).
Deze tabel geeft antwoord op de vraag welke club de minste schoten tegenkrijgt als het de bal niet heeft. Per procent balbezit die de tegenstander van Twente heeft, schiet diezelfde tegenstander 0,239. Bij de hekkensluiter van deze tabel, FC Utrecht, ligt dit getal veel hoger: 0,323.
Opvallende naam onderin het klassement is Vitesse; de ploeg van Peter Bosz incasseert veel schoten terwijl het de tegenstander maar weinig balbezit gunt: de Arnhemmers hebben hierdoor een relatief hoog QoP van 0,320.
Cambuur doet het hier juist heel goed: het incasseert bijzonder weinig schoten voor een laagvlieger (12,2). Als Cambuur de bal niet heeft, ongeveer de helft van de tijd, weet de tegenstander niet vaak gevaar te stichten.
Conclusie
Om uiteindelijk een eindstand op te maken, gaan we alle QoPs optellen. Dit kan bij de QoP van doelpunten en bij de ‘gewone’ QoP waar we keken naar schoten omdat het daar om de hoogste score gaat. Dit gaat niet op bij de QoP van tegenstander, daar gaat het er namelijk om dat je een zo laag mogelijk cijfer hebt (je wilt namelijk dat de tegenstander zo min mogelijk schoten heeft per % balbezit).
Daarom doen we 1 – QoP van tegenstander: Twente had de beste QoP van tegenstander (0,239) en krijgt nu dus een QoP van 0,761. Dit doen we bij elke club: nu kunnen we alle uitslagen uit de voorgaande tabellen optellen.
De som die dus wordt gemaakt is: 1 – QoP(tegenstander) + QoP(schoten) + QoP(doelpunten) = Quality of Possession.
Hieruit volgt de volgende eindstand, met FC Twente aan kop. We kunnen dus concluderen dat FC Twente het meest effectief met balbezit om gaat.
Note: Dit artikel is tot stand gekomen met de medewerking van Rick Lenders.
Er zijn reacties op dit artikel
Laat reacties zien Hide commentsWaarom heb je voor de QoP van de tegenstander alleen gebruikgemaakt van het aantal schoten, en niet van het aantal goals?