Het grote hattrickonderzoek

Hattricks. We smullen ervan op de Nederlandse velden. Helaas zijn ze schaars, ook dit seizoen weer. Pas negen keer viel er dit seizoen in de Eredivisie een hattrick te bewonderen. Maar waar vielen deze goals? Vooral in eigen huis, of juist op vreemde bodem? Is een wedstrijd daarnaast beslist als een speler van partij A drie keer doel treft? En tot slot: welke spelers en teams waren goed voor de meeste hattricks in de afgelopen veertien jaar? We zochten het uit.
De hattricks die in dit onderzoek zijn meegenomen, zijn allemaal gemaakt in de 21^ste eeuw. Ruud van Nistelrooij had namens PSV de eer om de eerste op zijn naam te schrijven op 10 februari 2000. Tegenstander die dag: aartsrivaal Ajax. De Eindhovenaren wonnen met 4-0.

De makers ervan

Sinds de eeuwwisseling zijn er in totaal 183 hattricks gemaakt. Daaraan stond 78 keer een Nederlander aan de basis. Maar niet alleen Nederlanders zijn goed voor minimaal drie goals in één duel. Maar liefst spelers uit 31 verschillende landen flikten dit kunstje vanaf 1 januari 2000 gerekend. Van Costa Rica (Bryan Ruiz/TWE) tot Nieuw-Zeeland (Vicelich/ROD) en van Peru (Farfán/PSV) tot Zwitserland (N’Kufo/TWE). Hieronder een overzicht van de spelers met de meeste Eredivisiehattricks in de 21ste eeuw.

De opvallendste spelers met een hattrick

Drie keer scoren in een duel is knap. Vier of vijf keer is nog knapper. Welke spelers lukten dat ooit? Afonso Alves is in zijn soort in ieder geval uniek. Hij maakte liefst 7 treffers namens SC Heerenveen tegen Heracles Almelo op zondag 7 oktober 2007. Sigthórsson en Dost troffen in de afgelopen veertien jaar eens vijf keer doel in een competitiewedstrijd. Het complete overzicht:

De resultaten

De meest trefzekere spelers zijn nu bekend, maar wat is de meerwaarde van een hattrick in een competitieduel? Groot, kunnen we concluderen. Van de 183 hattricks die plaatsvonden, verloor slechts één keer de club waarvan een speler drie keer scoorde. Het overkwam Shota Arveladze tijdens Ajax-Feyenoord. De Georgiër maakte er drie, maar de Amsterdammers verloren wel: 3-4.
Die 183 hattricks werden gemaakt in 178 verschillende duels. Dat wil zeggen dat er in vijf competitieduels twee spelers ten minste drie doelpunten maakten. Een overzicht van de duels waarin dat gebeurde:

1. FC Den Bosch – Sparta Rotterdam (7-0) op 14 mei 2000 | Van der Hoorn + Henk Vos
2. Feyenoord – FC Zwolle (7-1) op 16 mei 2004 | Kuijt + Lazovic
3. SC Heerenveen – RBC Roosendaal (7-1) op 22 april 2005 | Samaras + Huntelaar
4. Ajax – VVV-Venlo (7-0) op 11 april 2010 | Pantelic + Suárez
5. VVV-Venlo – PSV (0-6) op 30 september 2012 | Mertens en Locadia

Vier van de vijf duels waarin twee spelers tot een hattrick kwamen in één duel werden dus in een thuiswedstrijd gemaakt. Maar is het een fabel dat er in eigen huis meer wordt gescoord dan op vreemde bodem? Zeker niet. Juist meer, blijkt uit onderzoek. Met name Feyenoord kan hierover meepraten, maar daar komen we later op terug. Van de 178 wedstrijden waarin een hattrick viel, werden er 171 winnend afgesloten door het team van de hattrickmaker, werd het 6 keer alsnog gelijk en, zoals gezegd, was Ajax het enige team dat een duel verloor met de maker van een hattrick in de ploeg. Hieronder is een onderverdeling te zien van alle hattricks. Juist gescoord in thuis- of in uitduels?

De zes competitieduels die gelijk werden gespeeld wilden we jullie niet onthouden.

1. FC Groningen – NEC Nijmegen (4-4) op 23 augustus 2000 | Georgi Hristov (GRO, 3 goals)
2. Excelsior – Vitesse (4-4) op 25 mei 2003 | Matthew Amoah (VIT, 3 goals)
3. FC Groningen – Roda JC (4-4) op 8 mei 2005 | Erik Nevland (GRO, 3 goals)
4. RKC Waalwijk – PSV (4-4) op 19 november 2005 | Jefferson Farfán (PSV, 3 goals)
5. FC Groningen – NEC Nijmegen (3-3) op 3 december 2011 | David Texeira (GRO, 3 goals)
6. Vitesse – SC Heerenveen (3-3) op 6 oktober 2012 | Wilfried Bony (VIT, 3 goals)

Tot slot

Van de top drie in Nederland wordt verwacht dat zij ook de topscorer van de Eredivisie afleveren. En dat wordt je als je hattricks maakt. De laatste jaren zien we echter al steeds vaker dat niet de top drie, maar een club daarbuiten de meest trefzekere speler van Nederlands hoogste voetbalniveau aflevert. Levert de traditionele top-3 wel de meeste hattricks?

Ja dus. Met 32 hattricks in de 21^ste eeuw gaat PSV fier aan kop in dit klassement. Ajax zit de Eindhovenaren met 28 stuks op de hielen en Feyenoord completeert de top drie met 24. Een goede nummer vier is SC Heerenveen. De Friezen hadden met Afonso Alves, Klaas-Jan Huntelaar, Bas Dost, Lasse Nilsson en Marcus Allbäck dan ook wel topschutters in de gelederen.