Het grote strafschoppenonderzoek

Strafschoppen, er is vrijwel altijd discussie over. Terecht? Niet terecht? Schwalbe? Makkelijk gegeven? Etc. Of een strafschop wel of niet terecht is gegeven zullen we in dit artikel niet bespreken. Wat we wel gaan bekijken is het aantal strafschoppen dat ieder Eredivisieteam heeft gekregen sinds het seizoen 2007/08. Ook wordt er onderscheid gemaakt tussen uit en thuis strafschoppen. In totaal vielen er in deze periode 531 strafschoppen waarvan er 430 werden benut en 101 gemist.
Statistieken komen via transfermarkt.de. Er is voor het seizoen 2007/08 gekozen omdat de data tot dat seizoen is bijgewerkt. Strafschoppen zijn geteld t/m 08-02-2014.
Update 04-03-2016:Inmiddels hebben we ook een meer recenter onderzoek naar strafschoppen in de Eredivisie.

Verkregen strafschoppen

Als we kijken naar de strafschoppen mee, dan vallen een aantal dingen op. Natuurlijk als eerst dat niet twee teams uit de traditionele top-drie de eerste twee plekken bezetten, maar dat deze plekken zijn weggelegd voor respectievelijk SC Heerenveen en FC Twente. Gezien de ruime voorsprong die de Friezen in dit klassement hebben, mogen zij wat betreft verkregen strafschoppen absoluut niet klagen.
Verder valt op dat de teams die de laatste jaren over het algemeen telkens in het linker rijtje eindigen, ook hier het hoogst scoren. Enkel AZ is hierbij de vreemde eend in de bijt. De Alkmaarders kregen de laatste zeven seizoenen maar 18 strafschoppen. Dit staat natuurlijk in schril contrast met SC Heerenveen, dat er 47 kreeg.
Verder valt op dat de (met alle respect) “kleinere” clubs over het algemeen een stuk vaker strafschoppen missen dan de grotere clubs. De vraag is natuurlijk waar dit door komt. Strafschoppen lijken in ieder geval niet alleen puur geluk. Als je deze statistieken bekijkt dan kan het haast niet anders dan dat het ook kwaliteit is. Wat dat betreft doet ADO het zeer goed. In de laatste zes seizoenen dat de club in de Eredivisie speelde kreeg het 20 strafschoppen, waarvan 90% raak was. ADO had/heeft met Bulykin (4 uit 4) en Holla (8 uit 8) twee specialisten op dit gebied.
Een opvallend laag percentage valt PSV ten deel. De Eindhovenaren missen 23% van de strafschoppen die ze krijgen, bijna één op vier! Toivonen, Mertens, Wijnaldum, Lens; allemaal hebben ze de laatste jaren een strafschop gemist. De enige die zich bij PSV een specialist mocht noemen was Dzsudzsák; hij nam er acht en scoorde er acht!
Ook Roda JC kan haar spelers beter nog wat trainen op het nemen van strafschoppen. De Limburgers scoren maar 70% van de strafschoppen die ze krijgen.

Verkregen strafschoppen per seizoen

In onderstaande tabel zijn de verkregen strafschoppen onderverdeeld per seizoen. Zoals te zien is, zijn er flinke schommelingen in het aantal vekregen strafschoppen. Zo kreeg Ajax dit seizoen en het vorige seizoen gecombineerd maar 4 strafschoppen (waarvan drie tegen FC Groningen!). Geen enkele ploeg in de Eredivisie, die deze twee seizoenen actief was in de Eredivisie, verkreeg minder strafschoppen dan Ajax. Afgelopen week verkondigde Erwin v/d Looi (trainer van FC Groningen) nog het volgende: ‘Als je in Amsterdam speelt, gaat-ie makkelijker op de stip, dat is jammer’. Gezien het geringe aantal verkregen strafschoppen aan de kant van Ajax, is dit dus maar zeer de vraag. Later in dit artikel gaan we ook nog onderscheid maken tussen verkregen strafschoppen in thuis- en uitwedstrijden.
Wat verder opvalt is het hoge aantal verkregen strafschoppen (18) van Ajax in de seizoenen 2008/09 en 2009/10. De aanwezigheid van Luis Suarez zal hier ongetwijfeld een rol in hebben gespeeld. Sinds Suarez weg is, kreeg Ajax een stuk minder strafschoppen.
Feyenoord kreeg in één seizoen de meeste strafschoppen mee. Vorig seizoen mocht de ploeg van trainer Ronald Koeman maar liefst 12 keer aanleggen van elf meter. Alleen FC Groningen (leest u mee, v/d Looi?) en SC Heerenveen komen met ieder 10 strafschoppen in één seizoen nog een beetje in de buurt van Feyenoord.
Verder valt op dat er dit seizoen in de Eredivisie al 72 strafschoppen zijn gegeven door de Nederlandse arbiters. Er hoeven in de resterende duels nog maar 6 strafschoppen gegeven te worden om het totaal van vorig seizoen te evenaren.

Verkregen strafschoppen thuis/uit

Uit onderstaande tabel kunnen we in ieder geval één harde conclusie trekken: in thuiswedstrijden krijgen clubs vaker een strafschop dan in uitwedstrijden. Van de ploegen die twee seizoenen of meer actief waren in de Eredivisie kregen alleen Sparta (55%), PSV (52%) en PEC (57%) meer strafschoppen in uitwedstrijden dan in thuiswedstrijden. Wat dat betreft is het wel vreemd dat PSV vaker een strafschop krijgt in een uitwedstrijd. PSV doet het in uitwedstrijden de laatste jaren niet goed, maar krijgt in uitwedstrijden wel veel strafschoppen (16). Alleen SC Heerenveen krijgt in uitwedstrijden meer strafschoppen (17).
Van de ploegen die sinds 2007/2008 in alle 7 seizoenen actief waren in de Eredivisie kreeg Heracles procentueel gezien de meeste strafschoppen mee in thuisduels. De Heraclieden kregen in deze periode 27 strafschoppen waarvan er 21 in het eigen Polman Stadion genomen mochten worden.
Vlak achter Heracles volgt Feyenoord. De Rotterdammers kregen in deze periode 76% van de strafschoppen in de eigen Kuip, wat een totaal van 32 strafschoppen is. Geen club in de Eredivisie mocht meer strafschoppen nemen in het eigen stadion dan Feyenoord.
Laten we ook even terug komen op de woorden van Groningen trainer, V/d Looi. Hij beweerde dat de bal in Amsterdam eerder op de stip gaat. Dat valt gezien de statistieken dus wel mee. Acht teams kregen evenveel of meer strafschoppen in eigen huis dan Ajax. Ik vraag me af of Van de Looi hetzelfde zou zeggen als hij bijvoorbeeld tegen NAC of Heracles speelt en een strafschop tegen krijgt. Mijn gok: ik denk het niet. Toch zou daar meer aanleiding voor zijn dan dat hij het over Ajax zou zeggen.

Geïncasseerde strafschoppen

Roda JC krijgt met afstand de meeste strafschoppen tegen. De Limburgers kregen in zeven seizoenen tijd maar liefst 44 strafschoppen tegen. Dat zijn er zelfs acht meer dan de nummer twee, NAC Breda. Gelukkig voor Roda JC wordt niet iedere strafschop benut. Eén op de vier strafschoppen die Roda JC tegen krijgt wordt gemist door de tegenstander.
Van de teams die ieder seizoen actief waren in de Eredivisie krijgen PSV (15), Ajax (18) en FC Twente (21) de minste strafschoppen tegen. Geen hele rare statistiek omdat deze teams ieder seizoen hoog mee draaien in de Eredivisie en minder in de gelegenheid komen om strafschoppen te incasseren.
Excelsior, Volendam, Go Ahead Eagles en Cambuur kregen gezamenlijk 21 strafschoppen tegen in hun periode in de Eredivisie. Het opvallende hieraan is dat deze teams geen enkele strafschop wisten te stoppen. Wat dit betreft doen FC Twente (90% is raak), FC Groningen (91% is raak) en NEC (92% is raak) het ook niet goed. De doelmannen van deze clubs kunnen we dan ook niet bepaald als penaltykillers bestempelen.
Ajax is de club die procentueel gezien de meeste strafschoppen weet te keren. 18 Strafschoppen kreeg Ajax tegen in deze periode, maar doelmannen Vermeer en Stekelenburg wisten er 8 (44%) hiervan te stoppen. Ook de doelmannen van PSV (6 v/d 15), NAC (14 v/d 36) en Heracles (10 v/d 28) stoppen veel strafschoppen.
Als je alleen de benutte strafschoppen gaat bekijken, dan heeft Roda JC 24 doelpunten uit strafschoppen meer tegen gekregen dan PSV.

Geïncasseerde strafschoppen per seizoen

Er is maar één team dat in één seizoen meer dan tien strafschoppen tegen kreeg. Dat is Willem II in het seizoen 2010/11. De Tilburgers kregen een indrukwekkend aantal van twaalf strafschoppen tegen. Alle twaalf de strafschoppen werden ook nog eens benut.
Verder valt op dat AZ in het seizoen 2007/08 negen strafschoppen tegen kreeg, maar in de zes seizoenen daarna maar 13 in totaal. Ook het aantal geïncasseerde strafschoppen van Feyenoord dit seizoen valt op. De Rotterdammers kregen al zeven strafschoppen tegen. De voorgaande seizoenen was dat maar maximaal vier per seizoen. Ook PSV kreeg dit seizoen al meer strafschoppen tegen dan dat ze voorgaande seizoenen gewend waren.

Geïncasseerde strafschoppen thuis/uit

Wat natuurlijk meteen opvalt, maar in mijn ogen geen verrassing is, is het feit dat clubs in uitwedstrijden veel meer strafschoppen tegen krijgen dan in thuiswedstrijden.
Van de teams die de hele periode in de Eredivisie actief waren zijn alleen bij SC Heerenveen, FC Utrecht en FC Twente de geïncasseerde strafschoppen thuis/uit nog enigszins in balans. Geen enkel team dat constant actief is geweest in de Eredivisie, krijgt in thuiswedstrijden meer strafschoppen tegen dan in uitwedstrijden.
AZ, PSV en ADO krijgen procentueel gezien de minste strafschoppen tegen in eigen huis. De supporters van NAC hebben de meeste strafschoppen tegen gezien in het eigen stadion. 15 Maal mocht de bezoekende ploeg aanleggen voor een strafschop. De supporters van PSV hebben zich wat dat betreft een stuk minder druk hoeven maken. De Eindhovense ploeg kreeg in eigen huis maar drie strafschoppen tegen.

Totaal aantal strafschoppen

De supporters van SC Heerenveen hebben mogen genieten van maar liefst 72 strafschoppen in een wedstrijd van SC Heerenveen sinds het seizoen 2007/08. Van de teams die alle zeven seizoenen actief waren in de Eredivisie zijn er bij wedstrijden van AZ de minste strafschoppen te zien. De Alkmaarse supporters zagen maar 40 strafschoppen in wedstrijden waarin AZ actief was.