Na de gewonnen wedstrijden tegen PSV en AZ anderhalve maand geleden, en dat terwijl Ajax nog in een dipje zat, hadden veel Feyenoordfans nog hoop op een zenuwslopende inhaalrace op de aartsrivaal. Toegegeven, de Rotterdammers stonden nog zes punten achter, maar met de huidige vorm was er veel mogelijk, leek de instelling. Amper een maand later is er van die hoop niets meer over. Sterker nog, met nog één wedstrijd te gaan is plek drie allesbehalve zeker. Vitesse en AZ hijgen nadrukkelijk in de Rotterdamse nek, en de positie van Fred Rutten staat fors ter discussie. Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
De hooikoorts van Fred Rutten
Het is april en de natuur staat in bloei. Veel mensen hebben last van hooikoorts door alle vrijgekomen pollen. Symptomen zijn volgens Wikipedia onder andere niezen, een loopneus en jeukende ogen. Fred Rutten lijkt echter een speciaal afweersysteem te hebben, bij hem leidt de hooikoorts tot puntverlies.
In al zijn seizoenen als hoofdtrainer zijn de maanden april en mei het minst rendabel. Het aantal punten per wedstrijd zakt in het voorjaar drastisch (zie tabel 1).
Zo’n groot verschil, jaar in jaar uit, kan geen toeval zijn. Maar wat is dan de verklaring voor het instorten van alle teams onder de hoede van Fred? Volgens een aantal bewegingswetenschappers (waaronder ondergetekende), moet de oorzaak gezocht worden in de inspanningsfysiologie.
Fred Rutten, de overtrainer
In een interview met RTV Rijnmond in maart 2014, voorspelde inspanningsfysioloog Raymond Verheijen het al. Hij trok de conclusie dat zowel Twente, PSV en Vitesse onder Rutten wegzakten in de laatste maanden van de competitie. Volgens de bewegingswetenschapper kwam het omdat Rutten voorstander is van vaak en lang trainen. “Op zich is dat prima”, aldus Verheijen, “maar op het moment dat jouw teams structureel in de laatste maanden van het jaar door het ijs zakken, moet je op een gegeven moment na een jaar of tien jezelf de vraag stellen of er misschien een relatie is tussen heel hard trainen en het wegzakken in de laatste maanden.”
En die relatie is er. Topsporters zijn aan het einde van de dag ook maar mensen. Als atleten te veel trainen, stapelt de vermoeidheid zich op en kunnen ze overtraind raken. Het is in extreme gevallen vergelijkbaar met een burn-out. Een opstapeling van stress leidt tot oververmoeidheid en lusteloosheid. Deze overreaching kán na genoeg hersteltijd een positief effect hebben, maar als er niet voorzichtig met de trainingen wordt omgesprongen is het bijna altijd slecht voor de prestatie.
Er zijn verschillende vormen van overreaching: de functionele vorm, waarbij het herstel enkele dagen of een week duurt en waarna een prestatieverbetering (supercompensatie) volgt, de non-functionele vorm, waarbij herstel enkele weken tot maanden kan duren en waar over het algemeen geen prestatieverbetering uit volgt en het overtrainingssyndroom, waar herstel soms zelfs jaren duurt.
“Een overtraind team speelt ongeïnspireerd, onzuiver en ongemotiveerd”
Overreaching kenmerkt zich door een verminderde prestatie, die vooral het gevolg is van een “mentale” vermoeidheid. Deze vermoeidheid zorgt ervoor dat de coördinatie van atleten verminderd is, er minder snel beslissingen gemaakt worden, ze minder gemotiveerd zijn, en over het algemeen een soort lusteloosheid vertonen. Kortom: een overtraind team speelt ongeïnspireerd, onzuiver en ongemotiveerd.
Stats
Hoe drukt overreaching zich uit in statistieken? De spelers zijn minder scherp, wat zou kunnen leiden tot een lager passpercentage, minder intercepties en meer defensieve fouten. Ook het aantal goals en het conversiepercentage zou zomaar achteruit kunnen gaan onder invloed van de vermoeidheid. Hoewel het over een klein aantal duels (4) gaat, lijkt de hypothese te kloppen als we de statistieken erbij pakken.
Naast de verwachte achteruitgang in passingspercentage, intercepties, goals en conversiepercentage, zien we ook dat het balbezit, het aantal passes en het aantal schoten per wedstrijd de laatste tijd lager uitvalt dan in de rest van het seizoen. Alleen van de defensieve fouten en overtredingen worden er meer gemaakt, terwijl dat de enige twee uit dit rijtje zijn die door een coach tot een minimum beperkt willen worden (alhoewel een overtreding op zijn tijd natuurlijk erg nuttig kan zijn). Een verklaring voor de extra overtredingen kan ook zijn dat er door het mindere spel vaker aan de noodrem getrokken moet worden om een goal of gevaarlijke situatie te voorkomen.
PEC uit, altijd lastig
De statistieken liegen niet en zondag wacht een moeilijke wedstrijd uit tegen PEC. In het gunstigste geval is de herstelperiode van overreaching enkele dagen (en dat is met complete rust). Maar aangezier er vrijdag en zaterdag nog een besloten training is ingelast, moeten de supporters vrezen dat de spelers weer vermoeid op het veld zullen staan in Zwolle. Met een beetje pech heeft Rutten de trainingsintensiteit nog wat opgeschroefd, om zo de spelers “topfit” te krijgen.
De hoop van Feyenoord ligt in handen van PEC, dat verzekerd is van een plek in de play-offs en nergens meer voor speelt. Kan Feyenoord rekenen op Warner Hahn, die misschien al met zijn hoofd bij volgend jaar is, en in Rotterdam graag Europees voetbal wil spelen? Indien er zondag wordt verloren, lijkt de positie van Rutten niet meer houdbaar. Uit de achterban is al wekenlang weinig steun meer voor de coach, en volgens VI Feyenoord-watcher Martijn Krabbendam hebben ook een aantal spelers het vertrouwen in Rutten opgegeven. Dat is geen goede basis voor play-off voetbal. Bovendien is deze situatie hem aan te rekenen, met een goed gedoseerde trainingslading en genoeg rust was dit probleem wellicht helemaal niet voorgekomen en waren de Rotterdammers al lang en breed veilig.
Data in dit artikel via Opta en verzameld via Whoscored.com.
Nog geen reacties
Geef je mening Cancel