Rampscenario dreigt voor Newcastle United

Voor Newcastle United ziet het er benard uit. De volksclub uit Noord-Oost Engeland gaf tientallen miljoenen uit aan transfers om de selectie te versterken, maar lijkt dit jaar voor de tweede keer in de Premier League historie van de club te degraderen naar de Championship. Wat zijn de gevolgen voor de club uit Newcastle upon Tyne? En welke interessante spelers belanden er op de transferlijst?
Newcastle United F.C. is opgericht in 1892 en speelt al sinds die tijd op het prachtige St James’ Park. Met een capaciteit van ruim 52.000 toeschouwers is dit naast één van de oudste ook één van de grootste stadions van Engeland. Ondanks de magere prestaties dit seizoen is het stadion vrijwel iedere wedstrijd uitverkocht en trekken enkel Manchester United, Arsenal en Manchester City gemiddeld meer bezoekers per thuiswedstrijd. Newcastle United is op het hoogste niveau viermaal kampioen van Engeland geworden en won daarnaast zesmaal de FA Cup. Ook na de oprichting van de Premier League in 1992 bleven de Magpies meestrijden om de prijzen, maar verder dan tweede plekken kwamen zij niet.

Transfers

Om deze glorietijden weer te doen herleven, gaf Newcastle United afgelopen zomer bovengemiddeld veel geld uit aan transfers. De duurste aankoop was Georginio Wijnaldum die voor €20 miljoen werd gekocht van PSV, nadat hij in Eindhoven kampioen was geworden. Maar Wijnaldum was niet de enige grote aankoop van Newcastle United. Ook voor Aleksandar Mitrović trokken zij fors de buidel. Voor de destijds pas 20-jarige aanvaller van Anderlecht betaalden zij namelijk een bedrag van €18.5 miljoen. Daarnaast werd ook Chancel Mbemba van Anderlecht overgenomen voor €12 miljoen en betaalden zij €18.35 miljoen voor Florian Thauvin van Olympique Marseille. Als gevolg van deze aankopen waren de verwachtingen dan ook hooggespannen. Na een moeizaam verlopen seizoen, waarin Newcastle United zich pas op de slotdag veilig wist te spelen, moest de weg omhoog weer worden ingezet door de Magpies. Steve McClaren werd aangesteld als manager en kreeg de doelstelling om Newcastle United naar een top 8 plek te loodsen.

Seizoen

Het seizoen werd thuis afgetrapt met een doelpuntrijk gelijkspel tegen Southampton. Aankopen Mbemba en Wijnaldum begonnen beide in de basis en ook Mitrović debuteerde deze wedstrijd met een late invalbeurt. In de daarop volgende wedstrijden wist Newcastle United nauwelijks punten te verzamelen en het duurde tot speelronde 9 voor de eerste overwinning een feit was. Een klinkende 6-2 overwinning op Norwich met vier doelpunten van Wijnaldum!
Helaas zorgde dit niet bepaald voor een ommekeer en als gevolg stond Newcastle United halverwege het seizoen op de 18e plaats op de ranglijst. Een zorgelijke positie gezien het feit dat de onderste drie ploegen rechtstreeks naar de Championship degraderen. Echter was het gat met de nummer 19 en 20 vrij groot, terwijl de achterstand op de teams boven hen slechts een paar punten was. Om de kans op degradatie te verkleinen trok Mike Ashley, de eigenaar van Newcastle United, in de winterstop nog maar eens de portemonnee. Allereerst kocht hij Henri Saivet, een middenvelder van Girondins Bordeaux, voor €6 miljoen. Vervolgens werd Jonjo Shelvey van concurrent Swansea City overgenomen voor €16 miljoen. Tot slot kwamen er nog twee spelers, kort voor het sluiten van de transferdeadline, de gelederen versterken. Seydou Doumbia werd gehuurd van AS Roma en Andros Townsend, die bij Tottenham Hotspur regelmatig niet bij de wedstrijdselectie zat, werd gekocht voor maar liefst €15.7 miljoen!
Newcastle United gaf in de winterse transferperiode dus wederom veel geld uit. Een verstandige keuze? Gezien de huidige positie op de ranglijst niet bepaald, maar op het moment zelf was die beslissing begrijpelijk. Door de nieuwe en bijzonder lucratieve televisierechtendeal die vanaf volgend seizoen ingaat, is het voorkomen van degradatie financieel gezien aantrekkelijker dan het ooit geweest is. In dit artikel schatte Dan Altman de huidige waarde van niet degraderen zelfs op ongeveer 125 miljoen euro. Vanuit dat gedachtegoed was het dus een verstandige beslissing om te investeren in nieuwe spelers om zo de kans op degradatie te verkleinen.
Waar echter wel vraagtekens bij kan worden gezet is of de juiste spelers zijn aangetrokken. Newcastle United krijgt al meerdere seizoenen erg veel doelpunten tegen en had er verstandiger aan gedaan een goede linksback en keeper aan te trekken. Momenteel speelt Anita op linksback, nadat eerder dit seizoen Colback, Dummett en Haïdara het al op die positie hebben mogen proberen. Stuk voor stuk beschikken zij echter niet over het gewenste niveau.
Bij Newcastle United is normaal gesproken Tim Krul de eerste doelman. De Nederlander scheurde echter in oktober zijn kruisband af en is tot het eind van het seizoen uitgeschakeld. Iers international Robert Elliot nam de positie van Krul over, maar tijdens zijn periode onder de lat bij Newcastle United bleek dat de Premier League qua niveau te hoog gegrepen is. Dit wordt bevestigd door zijn bijzonder lage Goalimpact rating. Goalimpact is een accurate en objectieve manier om spelers te beoordelen. Deze methode kijkt niet naar individuele acties van spelers, maar meet het doelsaldo van een ploeg als een bepaalde speler op het veld staat gedurende zijn hele carrière. Hierbij wordt natuurlijk rekening gehouden met het niveau van zijn medespelers en tegenstanders. Vervolgens komt er een rating uitrollen die aangeeft hoe belangrijk een speler is. Als een speler een hoge rating heeft, dan heeft zijn team een goed doelsaldo wanneer hij speelt in vergelijking tot wanneer hij niet speelt. En vanzelfsprekend geldt het omgekeerde voor spelers met een lage rating.
Newcastle United had aan het begin van het seizoen als team een rating van 127.0 waarmee ze op plaats 10 van alle Premier League teams werden ingeschaald. Zoals in onderstaande afbeelding valt te zien, scoort Rob Elliot met een rating van 84 echter beduidend lager. Wanneer hij keept presteert het elftal dus aanmerkelijk minder goed en Newcastle United had er dan ook verstandig aan gedaan om in de winterse transferperiode een nieuwe keeper aan te trekken.

Situatie

De kans dat Newcastle United dit jaar degradeert is inmiddels zeer groot. Met slechts 25 punten uit 32 wedstrijden bezet Newcastle United momenteel de negentiende plaats op de ranglijst en de achterstand op Norwich City, de nummer zeventien, is opgelopen tot zes punten. Om specifieker de prestaties van Newcastle United te beoordelen, bieden expected goals modellen uitkomst. Deze modellen gebruiken simpel gezegd allerlei input om de kwaliteit van de schoten van een bepaald team te meten. Expected goals blijkt toekomstige resultaten redelijk – en vooral beter dan de rest – te voorspellen. Na een raadpleging van het model van Michael Caley zien we dat enkel hekkensluiter Aston Villa een groter negatief verschil heeft tussen het aantal verwachte doelpunten en het aantal verwachte tegendoelpunten. Niet geheel verrassend scoort Newcastle United erg moeizaam en krijgt het vooral ontzettend veel goals tegen. De combinatie van Newcastle’s huidige positie op de ranglijst en de slechte onderliggende statistieken zorgt ervoor dat Caley’s model de kans op degradatie op 94% schat. Ouch.

Toekomst Newcastle United

Degradatie uit de Premier League is bijzonder pijnlijk voor Newcastle United en zal grote gevolgen hebben wat betreft de inkomsten. Sky en BT Sports verzekerden zich van de uitzendrechten voor de komende drie seizoenen voor een ongelooflijk hoog bedrag van €6.8 miljard. Deze TV-deal zorgt ervoor dat clubs vanaf volgend seizoen, afhankelijk van hun positie op de ranglijst, tussen de €133 miljoen en €210 miljoen per jaar gaan ontvangen. De FA kent weliswaar de zogeheten ‘parachute payments’, wat inhoudt dat gedegradeerde teams in de eerstvolgende jaren nog tientallen miljoenen krijgen om zo het inkomensverlies op te vangen, maar dit weegt bij lange na niet op tegen het televisiegeld. Newcastle United zal dus, wanneer degradatie een feit is, flink moeten gaan snijden in de salarissen en spelers moeten verkopen. De club heeft echter niet goed over dit scenario nagedacht en heeft geen degradatieclausules opgenomen in de contracten van de in januari gekochte spelers.
Dit betekent bijvoorbeeld dat Newcastle United volgend seizoen €100.000 per week moet overmaken aan Jonjo Shelvey. Op jaarbasis komt dit neer op een salaris van €5.2 miljoen en hiermee zou Shelvey dan ook de best betaalde speler ooit in de Championship worden! De Engelsman heeft aangegeven, ook bij degradatie, graag te willen blijven bij de Magpies, maar het is de vraag of Newcastle United zijn aanzienlijke salaris kan betalen. Er zal niet alleen afscheid genomen moeten worden van belangrijke spelers, maar Newcastle United zal waarschijnlijk ook op zoek moeten naar een nieuwe trainer. De huidige trainer, Rafael Benitez, heeft namelijk wel een ontsnappingsclausule in zijn contract laten opnemen en zal die vermoedelijk ook lichten.
Dat Newcastle United degradeert lijkt dus bijna een zekerheid, maar hoe groot is dan de kans dat ze volgend seizoen weer promoveren? Dit is natuurlijk een lastige vraag om te beantwoorden en van vrij veel factoren afhankelijk. Om toch een poging te wagen hebben we geanalyseerd hoe het vorige degradanten is vergaan. Sinds de oprichting van de Premier League zijn er in totaal 70 ploegen gedegradeerd naar de Championship. Echter hebben de ploegen die vorig jaar zijn gedegradeerd natuurlijk nog niet kunnen promoveren, dus we richten ons op die andere 67 teams. De onderstaande cirkeldiagram laat zien hoeveel clubs op welk moment terug promoveerden naar de Premier League.

Het lukte slechts 18 van de 67 gedegradeerde clubs, wat neerkomt op nog geen 27%, om na één seizoen alweer terug te keren naar de Premier League. Uit deze cijfers blijkt eens te meer hoe competitief de Championship is en hoe lastig het is om snel terug te promoveren. Wat echter in het voordeel van Newcastle United spreekt is dat het één van de grootste stadions van Engeland heeft, over een grote en trouwe fanbase beschikt en in een regio ligt waar zeer veel mensen wonen. Dit biedt vanzelfsprekend geen garantie tot succes, maar zorgt wel voor vaste inkomstenbronnen.

Toekomst spelers

Er is momenteel nog veel onzekerheid over de toekomst van de spelers van Newcastle United. Naast het feit dat Newcastle United vermoedelijk spelers moet verkopen om transferinkomsten te generen en de salariskosten terug te dringen, zijn er waarschijnlijk ook een hoop spelers die volgend seizoen simpelweg niet in de Championship willen spelen.
Één van de spelers die waarschijnlijk verkocht gaat worden is Georginio Wijnaldum. De aanvallende middenvelder, die ook regelmatig als linkermiddenvelder wordt gebruikt, speelde tot nu toe in alle competitiewedstrijden mee en deed dat niet onverdienstelijk. De Rotterdammer is met vier assists belangrijk als aangever en is daarnaast met negen doelpunten tevens clubtopscorer. Ook het fundament onder zijn doelpunten is met 7,34 expected goals uit schoten op doel in open spel uitstekend. *Hiermee staat hij op plek dertien van alle spelers in de Premier League en hoeft hij qua middenvelders enkel Riyad Mahrez en Dele Alli voor zich te dulden. Dat Wijnaldum veel in scoringspositie komt is eigenlijk geen verrassing voor iedereen die de Eredivisie de afgelopen jaren heeft gevolgd. Mede door zijn enorme loopvermogen en spelinzicht scoorde hij namelijk veertien keer in zijn laatste seizoen bij Feyenoord en dit wist hij bij PSV tweemaal te herhalen. Indrukwekkende cijfers voor iemand die zelden een vrije trap of penalty neemt.
* Geen penalties en directe vrije trappen.
Ook bij Goalimpact komt Georginio Wijnaldum er al jarenlang zeer goed uit. Ondanks de kleine dip dit seizoen behoort hij met een rating van 176 nog steeds tot de top 50 spelers ter wereld. Vanuit dat perspectief is het eigenlijk opmerkelijk dat Wijnaldum afgelopen zomer niet naar een grotere club is getransfereerd. Gini is pas 25 jaar oud en heeft nog vele mooie jaren voor zich. Daarnaast zal Newcastle United komende zomer niet in de luxe positie verkeren om een forse transfersom voor hem te vragen. Dit maakt hem een erg interessante speler voor een hoop clubs en wij zijn dan ook benieuwd in welk shirt hij volgend seizoen valt te bewonderen.

Niet alleen Georginio Wijnaldum, maar ook Aleksandar Mitrović zal bij degradatie hopen op een transfer. De Serviër scoorde tot nu toe 8 keer in de Premier League en was bovendien goed voor twee assists. Kleine kanttekening is dat twee van zijn acht goals vanaf de penaltystip waren. Desalniettemin, zijn het geen slechte cijfers voor een spits van een degradatiekandidaat die daarnaast ook lang niet alle mogelijke minuten heeft gespeeld. Mitrović zijn onderliggende cijfer is met 7.65 expected goals uit schoten op doel in open spel prima. Ook in zijn periode bij Anderlecht wist Mitrović makkelijk het net te vinden. In 69 competitiewedstrijden scoorde hij namelijk 36 doelpunten!
Mitrović zijn Goalimpact rating van 117 is bij lange niet zo hoog als die van Wijnaldum. Echter is 117 een zeer nette score voor een pas 21-jarige speler. De meeste spelers beleven tenslotte hun beste jaren vanaf een leeftijd van 26 jaar. Vandaar dat Goalimpact met de stippellijn in de afbeelding, die inschat wat een speler zijn rating zal zijn wanneer hij 26 jaar is, zijn toekomstige niveau ook een stug hoger inschat. Mitrović komt nog tekort voor de absolute top, maar zou bij de clubs net daaronder niet misstaan.

Naast deze twee spelers zijn er natuurlijk nog een hoop andere spelers die bij degradatie mogelijk zullen vertrekken. De laatste speler die wij in het bijzonder willen toelichten is een andere Nederlander, namelijk Daryl Janmaat. Janmaat speelt al een jaartje langer bij Newcastle United dan Wijnaldum, nadat hij in de zomer van 2014 overstapte van Feyenoord. Ondanks dat hij een goed seizoen bij Feyenoord achter de rug had en met het Nederlands Elftal een derde plek op het WK behaalde, kostte Janmaat de Magpies slechts €6 miljoen. Janmaat is een aanvallend ingestelde back die op die manier zijn steentje probeert bij te dragen. Dit seizoen staat de teller op drie assists ten opzichte van zes assists vorig seizoen.
Spelers beoordelen op hun verdedigende kwaliteiten aan de hand van statistieken is ontzettend lastig zo niet onmogelijk. Wat dat betreft is Goalimpact een perfecte uitkomst, omdat het simpelweg naar het doelsaldo van het team kijkt wanneer Janmaat op het veld staat. Janmaat zijn GoalImpact rating is met 146 zeer hoog. Zijn rating was zelfs nog een beetje hoger, maar door het afgelopen jaar met Newcastle United en het Nederlands Elftal is zijn rating gedaald. Interessant om te zien is dat Goalimpact begin 2008 al voorspelde dat Janmaat naar dit niveau kon doorgroeien. Voor de 26-jarige Janmaat zal er komende zomer vermoedelijk voldoende interesse zijn.

Conclusie

Voor Newcastle United gaat het er de komende weken om spannen. Om degradatie af te wenden zal het zelf een hoop wedstrijden moeten gaan winnen en daarnaast zal het op de andere velden mee moeten zitten. Wat dat betreft is de aankomende speelronde behoorlijk cruciaal. Voor Newcastle United wacht een thuiswedstrijd tegen Swansea, terwijl het eerder op de dag moet duimen dat de gehate buren uit Sunderland een goed resultaat weten te halen uit bij Norwich. Zelfs als beide wedstrijden goed uitpakken wacht er daarna nog een loodzware klus om Newcastle United voor degradatie te behoeden. Mochten ze daar niet in slagen zijn de gevolgen enorm. Naast het sportieve drama, zullen ze vele miljoenen uit televisiegelden mislopen en een hoop spelers moeten verkopen. Hoe de toekomst eruit ziet voor Newcastle United is gissen, maar mits ze hun spelers en geld beter gaan gebruiken komen ze er vast weer bovenop. Want zeg nou zelf, dat kan toch eigenlijk niet anders met zo’n achterban?!
Noot: Dit artikel is een samenwerking tussen Victor Vane en Vincent van den Bighelaar. Data in dit artikel is afkomstig van Opta en Transfermarkt.nl.