Na vijf speelronden staat SC Heerenveen vierde op één punt van de koplopers. Hiermee blijven ze enkele clubs die vorig jaar boven hen zijn geëindigd (Ajax, FC Utrecht en Vitesse) voor. Is er dit seizoen iets moois aan het opbloeien in Friesland, of is het aftellen naar de terugval? In dit artikel verklaren wij de huidige vierde plaats van de Friezen, en werpen we een blik op de toekomst van de spelers, trainer en club.
Zwakke tegenstand?
Voor aanvang van het seizoen becijferden we dat SC Heerenveen een extreem zware competitiestart tegemoet zou gaan. Deze evaluatie was echter met name van toepassing op de wedstrijden in de maand oktober, waarin Heerenveen achtereenvolgens Ajax, Utrecht, Vitesse en AZ gaat treffen. Tot nu toe hebben de Friezen geen bijzonder programma gehad.
Echter, ook als je geen bijzonder programma hebt kun je bijzonder presteren. In Tabel 1 staan de vijf Eredivisie wedstrijden van Heerenveen. De tegenstanders worden weergegeven met de plaats die de bookmakers voor de competitie aan deze teams hadden toegeschreven. Daarnaast staat het verwacht aantal punten voor de Friezen volgens de bookmakers, en het daadwerkelijke resultaat.
Drie resultaten waren boven verwachting, en twee onder verwachting. Echter, waar de bookmakers Heerenveen zeven punten toeschreven uit deze wedstrijden, hebben ze er nu elf.
Dat de huidige vierde plaats daadwerkelijk goed is, blijkt ook uit onze eigen cijfers. Heerenveen heeft één punt meer gehaald uit deze vijf wedstrijden dan uit de equivalente wedstrijden afgelopen seizoen. Bovendien staan ze op basis van expected goals ook vierde. Op basis van al deze cijfers is het dus veilig om te zeggen dat, hoewel de tegenstand niet bijzonder was, Heerenveen goed heeft gepresteerd.
Structureel of vorm?
Elk team zakt wel eens door het ijs. Dit seizoen zijn PSV’s nederlaag in Heerenveen en FC Utrecht’s verlies bij FC Twente daar voorbeelden van. Aan de andere kant kan een team wel eens een goede vorm hebben die vervolgens weer gradueel verdwijnt. We hebben vastgesteld dat Heerenveen’s seizoenstart inderdaad goed was. Maar, moeten de prestaties aan vorm en variantie toegeschreven worden?
Om dit te onderzoeken kijken we naar de resultaten van Heerenveen sinds october 2015. Eind 2015 werd clubicoon Foppe de Haan (interim) trainer. Na afloop van dat seizoen werd hij opgevolgd door de van Willem II afkomstige Jurgen Streppel. Doet Streppel het beter dan De Haan? En zit er onder Streppel een structureel stijgende lijn in de resultaten, of zouden de goede resultaten toegeschreven kunnen worden aan een schok door beter spelersmateriaal?
De Haan haalde sinds zijn aanstelling in oktober 2015 1.41 punten per wedstrijd. Streppel doet het niet significant beter met 1.43 punten. Interessanter zijn de trendlijnen van de coaches wat betreft doelsaldo.
Zoals te zien in Figuur 1 is SC Heerenveen de afgelopen twee jaar stabiel geweest in haar prestaties. De fluctuerende lijnen laten een bewegend gemiddelde van het aantal doelpunten voor (groen) en tegen (rood) zien. De stippellijnen laten de trends van deze fluctuerende lijnen zien. Er is een kleine daling in het aantal gescoorde doelpunten (groene stippellijn) per wedstrijd, maar deze afname is niet significant.
Figuur 1: Moving average doelpunten voor / tegen SC Heerenveen
Echter, als je kijkt naar de prestaties van SC Heerenveen onder Streppel, dan zijn er wel significante effecten te vinden. Figuur 2 laat zien dat Heerenveen steeds slechter is gaan presteren onder de nieuwe coach. De club krijgt steeds meer tegendoelpunten, en scoort zelf steeds minder. De positieve start van dit seizoen kan deze teloorgang nog absoluut niet goedmaken.
Bovendien is de start van dit seizoen minder goed dan het begin van het eerste seizoen onder Streppel. Het is daarom voorbarig om Heerenveen als stabiele subtopper te zien. Sterker nog; als Heerenveen ook dit seizoen een flinke terugval kent, waardoor de trendlijnen in Figuur 2 niet verbeteren, dan zou de positie van de coach misschien heroverwogen moeten worden. Immers, de resultaten impliceren dat hij een team gedurende het seizoen niet beter helpt spelen.
Figuur 2: Moving average doelpunten voor / tegen Streppel
Uit deze grafieken kunnen we opmaken dat de opmars van Heerenveen niet structureel lijkt te zijn. Het is in ieder geval niet het gevolg van graduele verbetering door goede coaching. Wel is het mogelijk dat de resultaten systematisch beter zijn door beter spelersmateriaal.
Spelersmateriaal?
Voordat we enkele kernspelers bespreken kijken we naar de mutaties in de selectie die deze zomer hebben plaatsgevonden. Dit om in beeld te brengen of een verbeterde spelersgroep inderdaad een mogelijke verklaring kan zijn van de goede resultaten. Tabel 2 geeft een overzicht van de in de zomer vertrokken spelers die afgelopen seizoen minstens 450 speelminuten maakten in de Eredivisie (plus playoffs), en de aangetrokken spelers die dit seizoen minstens 180 minuten maakten:
Hoewel de beoogde eerste keeper Warner Hahn vroeg geblesseerd raakte lijkt Heerenveen verdedigend te vertrokken spelers prima te hebben opgevangen. Het is echter duidelijk dat de selectie aanvallend geen impuls heeft gekregen door de aangetrokken spelers (de rol van Dumfries wordt later besproken). Echter, aangezien de goede seizoenstart volgens Figuur 1 meer te wijten is aan een meer solide verdediging dan een verbeterde aanval is het mogelijk dat de goede resultaten komen door een verbeterde selectie.
Om verder te kijken naar de kwaliteiten van de selectie analyseren we vier spelers die dit seizoen voor Heerenveen belangrijk zijn geweest en kunnen zijn. We analyseren hun bijdrage aan het (mogelijke) succes van Heerenveen, en kijken ook naar hun bijdrage in de terugval van afgelopen seizoen.
Stijn Schaars
Stijn Schaars is met afstand de meest ervaren veldspeler in de selectie van SC Heerenveen. Nadat hij doorbrak bij het AZ van Louis van Gaal, heeft hij bij internationale (Sporting Lissabon) en nationale (PSV) topclubs gespeeld. Nadat zijn contract in Eindhoven niet werd verlengd, trok hij naar het noorden waar hij een onomstreden basisspeler is.
Deze basisplaats is terecht, gezien het verschil in resultaten van Heerenveen tussen wedstrijden met Schaars en zonder Schaars. In de zeventien wedstrijden met Schaars als basisspeler scoorde Heerenveen 1.65 punten per wedstrijd. Als Schaars niet in de basis stond scoorden ze slechts 0.88 punten per wedstrijd (ppw).
Enige duiding: een team dat een heel seizoen 1.65ppw pakt, eindigt vijfde. Met een seizoen lang 0.88ppw eindig je zeventiende. Schaars’ fitheid was en is dus essentieel voor het succes van Heerenveen.
De toegevoegde waarde van Schaars bestond cijfermatig uit meerdere aspecten:
- Aantal passes: Na Jaïro Riedewald was Schaars afgelopen seizoen de veldspeler met de meeste passes per 90 minuten.
- Aankomende lange ballen: met 9.8 accurate lange ballen per negentig minuten was hij koploper onder de veldspelers in de Eredivisie afgelopen seizoen.
- Intercepties: Schaars was de middenvelder met de meeste intercepties per 90 minuten voor SC Heerenveen.
Afgelopen transferzomer heeft Heerenveen geen extra centrale middenvelder aangetrokken om betere back-up te bieden als Schaars opnieuw wegvalt. Aangezien Schaars ouder wordt, en ook al vóór zijn tijd bij Heerenveen met serieuze blessures te maken kreeg, is dit een risico. Heerenveen heeft een veel betere kans op continuatie van hun succes zo lang Schaars fit blijft, maar dit is absoluut geen zekerheid.
Denzell Dumfries
Denzell Dumfries is tot nu toe de blikvanger bij Heerenveen dit seizoen. De van Sparta afkomstige rechtsachter heeft in vijf wedstrijden evenzoveel assists gegeven. Er zijn echter meerdere redenen om te vermoeden dat hij zijn hoge output niet gaat volhouden.
Zelfs de beste spelers lopen geen heel seizoen één op één qua assists, wat een terugval onvermijdelijk maakt. Het valt echter ook te betwijfelen of Dumfries aan het eind van het seizoen überhaupt hoog terug te vinden is in de assists-lijst. Vorig seizoen wist Dumfries in 2646 speelminuten één assist af te leveren. Dit wijst er op dat hij niet van nature een meesteraangever is.
Daarnaast zijn Dumfries’ onderliggende cijfers niet goed genoeg om het hele seizoen op hem te vertrouwen als aangever. 1.7 key passes per 90 minuten is ruim drie keer zo veel als tijdens zijn tijd bij Sparta, maar stukken minder dan de toppers in de Eredivisie. Voor een rechtsback is dit niet erg, maar aangezien zijn assists een aanzienlijk aandeel hebben gehad in het vroege succes van Heerenveen, is ook dit een reden om de verwachtingen enigszins te temperen.
Wel mag van Yuki Kobayashi, Martin Ødegaard en Arber Zeneli worden verwacht dat hun key passes vaker gaan resulteren in assists dan tot nu toe het geval was.
Martin Ødegaard
Het verhaal van Ødegaard is bekend. Op jonge leeftijd doorgebroken in Noorwegen, waardoor hij een transfer naar Real Madrid verdiende. Daar kon hij zijn belofte echter niet meteen waarmaken, waardoor hij nu anderhalf seizoen is verhuurd aan SC Heerenveen. Vorig seizoen kreeg hij tien basisplaatsen en mocht hij zes keer invallen. Dit seizoen is hij wél vooralsnog een vaste basisspeler.
En hij maakt het waar. Vorig seizoen had hij in 858 minuten drie assists. Dit seizoen heeft hij er nog geen, maar zijn onderliggende cijfers zijn bemoedigend. Met 2.1 key passes per negentig minuten gaan de assists vanzelf komen. Ook qua schoten zit het redelijk goed, met 2.5 schot per negentig minuten. Wel moet hierbij worden opgemerkt dat hij vooral van buiten de zestien schiet. Daarbij schiet hij ook zelden van recht voor de goal, waardoor zijn kans om te scoren nog verder omlaag gaat. Voor Streppel ligt hier een mooie taak om dit bij te sturen. De techniek en het inzicht is er, nu moet het vertaald worden naar output.
In tegenstelling tot Schaars en Dumfries zal Ødegaard gedurende het seizoen waarschijnlijk alleen maar beter worden. Als zijn ontwikkeling niet geremd wordt en zijn efficiëntie omhoog gaat dan kan hij Heerenveen in de tweede seizoenshelft misschien dragen naar een mooie klassering.
Waar Heerenveen dit seizoen qua aanvallende creativiteit misschien afhankelijk wordt van Ødegaard, was de club vorig seizoen gedurende de eerste seizoenshelft afhankelijk van Sam Larsson. Het verschil met Ødegaard is dat de Friezen voor Larsson een transfersom konden vangen. De ontwikkeling van Ødegaard biedt echter andere kansen. Door Ødegaard te helpen ontwikkelen kan Heerenveen mogelijk de samenwerking met Real Madrid verder uitbouwen en in de toekomst meer toptalenten naar Friesland halen.
Reza Ghoochannejhad
Ten slotte kan een evaluatie van de belangrijkste spelers van Heerenveen niet compleet zijn zonder een blik op de topscorer. Nadat hij bij Charlton Athletic het net niet vaak wist te vinden, wist Reza afgelopen seizoen in het noorden ineens twintig doelpunten te maken. Hierbij dient te worden opgemerkt dat vier van de twintig goals penalty’s waren. Kan hij die cijfers dit seizoen evenaren? In Tabel 3 vergelijken we zijn kerncijfers voor afgelopen seizoen met zijn cijfers voor dit seizoen.
Ghoochannejhad heeft zijn vizier dit seizoen nog niet op scherp staan. Gezien zijn weinig succesvolle recente verleden bij Charlton is dit een klein beetje zorgwekkend. Het goede nieuws is dat hij, weliswaar tegen matige tegenstand, vaker schiet dan afgelopen seizoen. De bal wil er echter minder makkelijk in.
Waar we bij Dumfries implicaties maakten over regressie naar het gemiddelde, kan dat voor Reza ook. Zijn aantal schoten per goal zal waarschijnlijk afnemen, en zijn aantal schoten waarschijnlijk ook.
Hieruit volgt dat zijn Non Penalty goals relatief stabiel zal blijven. Blessures daargelaten zal Ghoochannejhad daarom ook dit seizoen qua goals in de dubbele cijfers komen.
Conclusie
Na vijf speelrondes staat SC Heerenveen vierde. Dit is boven verwachting, maar effectief slechts één punt meer dan in dezelfde wedstrijden vorig seizoen. Vorig seizoen hebben we gezien dat de club erg afhankelijk was van enkele sterkhouders, en dat de coach er niet in slaagde om hun absentie op te vangen. Na het zware programma dat de Friezen in oktober hebben zullen ze waarschijnlijk lager op de ranglijst staan.
Los van de sterke tegenstand zal de overperformance van enkele spelers waarschijnlijk ook gradueel afnemen. Hierbij is het interessant om het aantal tegendoelpunten in het oog te houden. Het is namelijk te vroeg om te bepalen of de defensie goed in vorm is of structureel beter is dan vorig jaar. Als Heerenveen gedurende het seizoen grotendeels blessurevrij blijft is een zevende plaats een realistisch doel.
Mocht dit doel echter niet gehaald worden, dan zou de positie van Streppel ter discussie gesteld moeten worden. De cijfers sinds zijn aanstelling zijn ondanks de goede seizoenstart verre van geweldig. Op basis van de gegevens in Figuur twee lijkt het er op dat het voorlopige succes van dit jaar eerder aan vorm en mogelijk betere verdedigers ligt dan aan goede coaching.
Tevens lopen momenteel de contracten van Schaars, Reza, de gehuurde Ødegaard en de doorgebroken verdediger Kik Pierie af. Ook als het contract van de laatstgenoemde wordt verlengd, zal er goed moeten worden nagedacht over de invulling van enkele centrale posities/rollen. Misschien dat als er dit seizoen onder Streppel geen stap omhoog wordt gezet op de ranglijst, er deze zomer met een nieuwe coach een echte herstart moet volgen om de resultaten van het vorig decennium in het Abe Lenstra stadion te doen herleven.
Nog geen reacties
Geef je mening Cancel