Selectie-analyse Eredivisie: hoe Martin van Geel een kerkhof achterlaat

In deze serie analyseren wij alle teams uit de Eredivisie. Welke spelers hebben de meeste minuten gemaakt? Hoe breed is de kern van de selectie? Wat is de gemiddelde leeftijd en contractduur van deze kern? Is de selectie toekomstbestendig of vooral gericht op prestaties op de korte termijn?

Gemiddelde niveau curve

In het betaald voetbal draait het vanzelfsprekend vooral om het behalen van zo goed mogelijke resultaten. Echter wil je als club niet enkel dit jaar de sportieve doelstellingen realiseren, maar ook die van de komende jaren. Hiervoor is het van belang om een selectie samen te stellen die ‘toekomstbestendig’ is, zowel qua leeftijden als qua contractduur.
Uit tal van onderzoek blijkt immers dat de gemiddelde niveau-curve van voetballers parabolisch is met de top op een leeftijd van 25 tot 27 jaar. In de voorafgaande jaren ontwikkelt de speler zich zowel fysiek als speltechnisch tot een steeds betere speler en in de jaren na de piek zwakt het niveau geleidelijk aan af.
Natuurlijk zijn er tal van uitzonderingen op de regel en verschilt de piek enigszins per linie (bij aanvallers komt de piek op jongere leeftijd dan bij verdedigers).

Succes op de transfermarkt

De ervaring leert ons ook dat er in het voetbal een sterk causaal verband is tussen de dikte van de portemonnee en de sportieve prestaties. Zeker als je deze prestaties over meerdere seizoenen bekijkt en de impact van geluk dus kleiner is.
Om de prestaties te kunnen verbeteren is er dus vaak simpelweg meer geld nodig. Eén van de snelste manieren om dit te realiseren is door succes op de transfermarkt.
Voor succes op de transfermarkt is het huidige en potentiële niveau van spelers het belangrijkste. Maar ook leeftijd en contractduur zijn twee belangrijke factoren voor de hoogte van een speler zijn transferwaarde. Immers kunnen jonge spelers doorgroeien naar een hoger niveau en langdurig van waarde zijn voor de kopende club.
Bovendien zorgt een lange contractduur voor een sterkere onderhandelingspositie van de verkopende club. Er is namelijk geen ‘noodzaak’ om de speler te verkopen.

Noodzaak

Deze ‘noodzaak’ komt voort uit het Bosman-arrest dat stelt dat er geen transfersom betaald hoeft te worden voor een speler wiens contract is verlopen. Om te voorkomen dat spelers mogelijk transfervrij de deur uit lopen, ‘moeten’ clubs hun spelers dus verkopen wanneer zij nog minimaal een contract voor 6 maanden hebben.
Echter hebben verkopende clubs een zeer zwakke onderhandelingspositie wanneer een speler nog maar een contract heeft voor 6 maanden. Dit heeft logischerwijs een enorme impact op de transferwaarde van een speler.
Bij een éénjarig contract is die onderhandelingspositie al een stuk sterker, maar nog steeds vrij zwak. Bij een tweejarig contract is de onderhandelingspositie prima en vanaf een driejarig contract is de positie erg sterk. Langer dan drie jaar heeft weinig impact.
Vanuit dit perspectief zouden alle spelers idealiter dus een contract van minimaal twee jaar moeten hebben. En eigenlijk zelfs drie jaar, zodat zij op een mooi moment (lees: met minimaal een tweejarig contract) verkocht kunnen worden.
Dit brengt echter ook het risico met zich mee dat er spelers langdurig vastliggen, terwijl zij nauwelijks aan spelen toekomen en er zodoende behoorlijk wat geld verkwist wordt.
De contractduur van een speler is dus altijd een trade-off.

Analyse Ajax

Zoals uit de grafiek en tabel valt af te lezen heeft Ajax dit seizoen erg vaak met dezelfde spelers gespeeld. Blind, de Ligt en Onana hebben gezamenlijk maar liefst 96% van de mogelijke speelminuten gemaakt.
Als we het kwartet Tadic, Tagliafico, de Jong en van de Beek hieraan toevoegen, komt de score op 89% uit. En zelfs met Ziyech, Mazraoui, Schöne en Neres toegevoegd ligt de score alsnog op 83%.
Ajax heeft dit seizoen weinig last gehad van blessures en/of schorsingen en daarnaast heeft ten Hag weinig gerouleerd.

Ter duiding: de leeftijden zijn anno vandaag gerekend en de contractjaren vanaf 30 juni. Verder dient een (gewogen) gemiddelde leeftijd van 25,50 gelezen te worden als 25 jaar en 6 maanden en een (gewogen) gemiddelde contractduur van 2,75 als 2 jaar en 9 maanden.
Qua leeftijden zit de kern van Ajax heel fraai in elkaar. Behoorlijk veel belangrijke spelers zijn jonger dan 23 jaar. En dit wordt mooi aangevuld met enkele spelers in de piek-leeftijd (Ziyech en Tagliafico) en een paar oudere spelers met een hoog huidig niveau (Blind en Tadic).
De gemiddelde leeftijd van de bankzitters (12 – …) ligt daarentegen relatief hoog en de gemiddelde contractduur is relatief kort.
Dit komt omdat beide een gewogen gemiddelde zijn, waardoor Huntelaar zijn invloed fors is. Maar ook omdat een nieuwe lichting talenten ontbreekt. De Wit en Sierhuis missen het juiste niveau. Lang en Ekkelenkamp zijn twijfelgevallen. Grote talenten als Dilrosun, Malen en Fosu-Mensah vertrokken op jonge leeftijd naar Engeland en aangetrokken talenten als Cerny en Bandé hebben pech gehad met blessures.
Niet alleen qua leeftijd, maar ook qua contracten heeft Ajax de zaken van de kern zeer goed op orde. Enkel de Ligt en Ziyech liggen nog twee in plaats van drie jaar onder contract. Vanuit dit oogpunt zou een zomers vertrek van dit duo dus logisch zijn. Voor Overmars wacht er waarschijnlijk een zeer drukke zomer, maar de spelers die vermoedelijk vertrekken zullen in ieder geval door de voordeur en voor de hoofdprijs vertrekken.

Analyse PSV

Bij Ajax heeft een kleine groep spelers zeer veel gespeeld, maar PSV weet dit behoorlijk te overtreffen. Zowel Zoet als de Jong misten nog geen enkele minuut en ook Angeliño, Viergever en Dumfries hebben bijna alle minuten gespeeld. Met als gevolg dat de 7 spelers die de meeste minuten maakten, maar liefst 97% van alle mogelijke minuten hebben gemaakt.

Net als Ajax heeft PSV weinig last gehad van blessures en schorsingen. Daarnaast heeft ook van Bommel nauwelijks gerouleerd. Enkel op de positie van Pereiro is van Bommel sinds december andere spelers gaan gebruiken, waardoor de bankzitters gezamenlijk slechts 10% van alle mogelijke minuten hebben gemaakt.
Qua gemiddelde leeftijd is de kern van PSV behoorlijk vergelijkbaar met die van Ajax. PSV heeft echter geen spelers in de piek-leeftijd en in plaats daarvan twee oudere spelers. Daarnaast heeft het geen toptalent als de Ligt, die het gemiddelde behoorlijk omlaag trekt bij Ajax.
De gemiddelde leeftijd van de bankzitters is bij PSV aanzienlijk lager dan bij Ajax. Met Malen, Sadilek, Ihattaren en Gakpo heeft PSV interessante spelers voor de toekomst en wellicht kunnen sommige van hen volgend seizoen de stap maken naar 60-80% van de speelminuten.
Bij Sadilek heeft PSV de optie om zijn contract met één jaar te verlengen, qua Malen is het zaak om rap een nieuw contract te tekenen.
Net als Ajax heeft PSV de contracten ook erg goed op orde. De spelers die de meeste waarde vertegenwoordigen liggen nog voor 3 of zelfs 4 jaar vast. Daarnaast hebben Zoet, de Jong, Hendrix en Viergever ook prima contracten.
Het aflopende contract van Schwaab is mogelijk wel een forse aderlating en de contractduur van Pereiro is problematisch. De site Transfermarkt schatte zijn waarde in december nog op 14 miljoen euro, maar momenteel is de helft daarvan wellicht realistischer.
Het was misschien verstandiger geweest als van Bommel hem tot de winterstop had laten staan en hij vervolgens was verkocht.

Analyse Feyenoord

Het contrast tussen twee selecties had bijna niet groter kunnen zijn dan het contrast tussen PSV en Feyenoord. Feyenoord heeft dit seizoen weliswaar een hoop pech gehad (of ze doen iets verkeerd?) met blessures, maar wat een bende is er na het kampioenschap van gemaakt.
Mede door die blessures valt er van een echte kern nauwelijks te spreken en als die er al is, is hij voor Eredivisie begrippen zeer oud. Zo is de gemiddelde leeftijd van de 7 spelers die de meeste speelminuten hebben gemaakt, maar liefst 28,51 jaar.
Dat is gemiddeld dus 3,21 jaar ouder dan PSV en zelfs 3,71 jaar ouder dan Ajax. En dan is het gemiddelde nog gunstig gekozen vergelijkingsmateriaal, want de mediaan is zelfs bijna 5 jaar hoger.

De leeftijd van de top-11 spelers (qua speelminuten) is logischerwijs weinig positiever, maar ook de groep bankzitters blijkt relatief oud. De laatste jaren is er weinig talent uit de opleiding doorgebroken en is er ook amper geïnvesteerd in talent van buitenaf. Hierdoor is het perspectief voor komend seizoen weinig hoopvol. Geertruida, Sinisterra en Vente lijken ver verwijderd van speeltijd. En ook van Kökcü en Malacia is het nog maar afwachten hoeveel zij volgend seizoen zullen gaan spelen.
De contractduur van deze talenten heeft Feyenoord wel goed op orde, maar dat zijn tevens ook de enige spelers met een goede contractduur. Zo heeft bijvoorbeeld Vilhena, potentieel de meest waardevolle speler van Feyenoord, nog maar een contract voor één jaar. En liggen Berghuis, Larsson, St Juste, van Beek en Jørgensen nog slechts twee jaar onder contract.
Vanuit het transferwaarde-perspectief moet je dus van al deze spelers hun contract verlengen of ze deze zomer verkopen.
Naast de al vertrokken Boëtius en el Hankouri, vertrekken met Clasie, van Persie en Martina drie spelers die behoorlijk wat speelminuten hebben gemaakt. Al met al laat van Geel dus een selectie achter die grondig aan renovatie toe is.
Wat dat betreft had Feyenoord de enorme miljoenen voor Jørgensen en St. Juste zeer goed kunnen gebruiken. De nog aan te stellen TD wacht een pittige kluif!

Analyse AZ

Heel anders is de situatie bij AZ. Bij AZ is er namelijk een duidelijke kern die een zeer groot deel van de mogelijke speelminuten heeft gespeeld. Zo speelde de top-7 maar liefst 95% van de mogelijke speelminuten. Daarnaast is deze kern met een gemiddelde leeftijd van slechts 24,03 jaar, maar liefst 4,5 jaar jonger dan die van Feyenoord. Het knappe is ook dat drie van deze spelers zelf opgeleid zijn.

De gemiddelde leeftijd van de top-11 had nog een stuk lager kunnen zijn zonder de blessures van de toptalenten Stengs en Boadu. Voeg daar de goede jeugdopleiding en de langzaamaan doorbrekende Gudmundsson bij en de toekomst ziet er rooskleurig uit in Alkmaar.
Zeker ook omdat AZ de contracten zeer goed op orde heeft. Zo hebben Til en Stengs nog een contract tot 2023 en hebben de andere talentvolle spelers nog een driejarig contract. Enkel Boadu en Svensson liggen nog maar 2 jaar vast, waardoor een zomerse transfer van Svensson logisch zou zijn. Wellicht plakt Vlaar er nog een jaartje aan vast en ook Maher zal vermoedelijk bijtekenen. Al met al is AZ een fraai voorbeeld voor alle andere teams!
In het volgende deel nemen wij de subtop onder de loep.

Noot: dank naar Tom Worville voor het idee van de grafieken. Volg hem ook zeker op Twitter.