Dit zeggen de statistieken over de kansen van Feyenoord

Na twintig jaar staat Feyenoord weer in een halve finale van een Europees toernooi. In die halve finale van de Conference League heeft de club uit Rotterdam een goede kans om door te gaan, als we het het model van FiveThirtyEight mogen geloven. Zij schatten in dat Feyenoord maar liefst 57% kans heeft om de finale te halen ten koste van Marseille, en 30% kans om die finale zelfs winnend af te sluiten.

Het model van FiveThirtyEight kijkt naar allemaal factoren: statistieken, waardes van spelers en resultaten. Zo’n model is echter achter een dichte deur geplaatst, een black box. Daarom  duiken we in dit artikel in de statistieken van Marseille om uit te zoeken wat de kansen van Feyenoord vanavond zijn.

Prestaties Ligue 1

In de Ligue 1 staat Olympique Marseille stevig op de tweede plaats, een plek die aan het einde van het seizoen een plaats oplevert in de groepsfase van de Champions League. Ze staan momenteel dertien punten achter PSG en zes punten boven nummer drie Stade Rennais.

	PSG (78)	Marseille (65)	Rennes (59)	Monaco (59)	Nice (57)
Goals* voor	69	44	70	45	36
Goals tegen	29	28	30	24	25
npxG	60,6	45,2	53,2	45,1	43,5
npxG tegenstander	32,7	32,0	32,9	29,8	36,6

Als we de statistieken erbij pakken zien we dat Marseille als derde presteert op non-penalty expected goals (npxG). Dat is een waarde die vaststelt hoe groot de kansen zijn die Marseille heeft gecreëerd, zonder de penalty’s mee te rekenen.

Marseille heeft dit seizoen 54 doelpunten gemaakt, waarvan maar liefst tien penalty’s. Als we het aantal doelpunten exclusief penalty’s met de concurrenten in Frankrijk vergelijken zien we dat Marseille weer presteert als derde. Rennes heeft een ongekende productie voorin en heeft maar liefst 70 non-penalty doelpunten gemaakt. PSG heeft met zijn sterrenensemble 69 non-penalty doelpunten geproduceerd. 

Aanvallend springt Marseille er dus niet direct uit. Verdedigend presteren ze ook niet uitzonderlijk. De npxG van de tegenstanders van Marseille is 32. Daarmee presteren ze, vergeleken met de concurrenten, als tweede van Frankrijk. Alleen de verdediging van Monaco geeft alleen minder kansen weg dan de club uit Zuid-Frankrijk. 

Dat ze in de statistieken er niet uitspringen maar wel meer punten hebben dan de drie concurrenten onder hen, betekent dat ze wedstrijden vaak met kleine verschillen winnen. Ze presteren constant en winnen vaak met maximaal twee doelpunten verschil. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Stade Rennais die wel eens uithalen. Zij wonnen onder andere 5-0 van Lorient en 6-1 van Metz in de afgelopen twee maanden. 

Speelstijl

Om de speelstijl van Marseille beter te vatten duiken we nog dieper de statistieken in en daar vallen een aantal dingen op.

Pressures zijn momenten van druk zetten als de tegenstander de bal heeft. Voor deze statistiek is het veld opgedeeld in drie delen: aanval, middenveld en verdediging. Wat opvalt is dat Marseille de minste pressures uitvoert vergeleken met andere clubs in de top 5 van de Ligue 1. 

Dat kan betekenen dat Marseille terugzakt, compact speelt en loert op de omschakeling. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Monaco, die voetballen met een hoge druk om fouten bij de tegenstander te forceren.

Als we de tackles erbij pakken dan ondersteunt het de observatie dat Marseille weinig druk zet. Alleen Stade Rennais voerde minder tackles uit dan Marseille. 

Veruit de meeste tackles van Marseille vinden plaats achterin. Dat wijst er ook op dat de verdediging terugzakt, compact speelt en tackles uitvoert zodra de tegenstander in de buurt komt, in plaats van zelf op zoek gaan naar de tegenstander.

Dit is alleen niet het hele verhaal. Marseille zakt graag terug, maar dat betekent niet dat ze nooit drukzetten. Het team van Jorge Sampaoli kiest de momenten van drukzetten zorgvuldig en is daarmee ook effectief. In knock-out fase van de Conference League presteren ze het beste als het aankomt op gecreëerde schoten na een verovering op het aanvallende gedeelte van het veld.

Als de spaarzame momenten van hoge druk en daarbij de omschakeling geen kansen opleveren, dan is Marseille geduldig. In de Franse competitie heeft Marseille dan ook gemiddeld bijna 62% balbezit, nagenoeg gelijk met PSG en ruim meer dan andere clubs in Frankrijk. Ook in Europa heeft Marseille graag de bal, daar overleggen ze soortgelijke cijfers. 

De passing cijfers ondersteunen dit beeld volledig. In de Ligue 1 geven ze na PSG de meeste passes en hebben ze na PSG ook het hoogste percentage succesvolle passes: 87,5% van de passes komen aan. Marseille speelt dus niet met grote risico’s en gaat zorgvuldig op zoek naar een doelpunt.

Key spelers Marseille

De dragende spelers van dit Marseille springen er in de statistieken uit. Voor Feyenoord van belang om deze spelers goed in de gaten te houden. Te beginnen met vedette Dimitri Payet. De 35-jarige spelmaker speelt of op 10, links hangend of als valse spits. De Fransman overlegt uitzonderlijke cijfers in de Franse competitie: hij creëert de meeste schoten voor zijn teamgenoten van alle spelers in top-5 competities, maar liefst 6,33 per 90 minuten.

Een andere dragende speler is Matteo Guendouzi. De oud Gunner valt niet alleen op door zijn wilde haren, maar ook zeker door zijn statistieken. In de Ligue 1 verstuurt hij na Lionel Messi de meeste progressieve passes en vergeleken met de top-5 competities in Europa is hij de zevende beste. 

In de laatste linie staat ook een uitblinker in de naam van William Saliba. De opbouw van Marseille loopt voornamelijk via deze 21-jarige Fransman. Hij dribbelt vaak in en verstuurt veruit de meeste passes vergeleken met zijn teamgenoten, en zelfs de meeste in de Ligue 1 vergeleken met zijn collega centrale verdedigers. 

Ook is Saliba een belangrijke spil in het drukzetten. Hij heeft het hoogste percentage succesvolle pressures per 90 minuten vergeleken met zijn collega verdedigers in een Europese top 5 competitie. 

De gevaarlijke omschakeling van Marseille lijkt op basis van de statistieken dus vooral van deze namen te komen. Achterin Saliba die de bal verovert en bezorgt bij Guendouzi. De middenvelder die met zijn inzicht de bal vooruit speelt richting Payet, die vervolgens met zijn creativiteit zijn medespelers in scoringspositie zet. Cruciaal voor Feyenoord om waakzaam te zijn voor deze drie spelers. 

Kansen Feyenoord

Het spelbeeld zal naar verwachting zijn dat Marseille een aantal momenten kiest om druk te zetten, vaak na een opbouwende fout of risicovolle pass van de tegenstander. Verder zal Marseille terugzakken en de ruimtes tussen de linies klein houden. Noodzaak voor Feyenoord dus om zorgvuldig en met weinig risico op te bouwen achterin. 

Als Marseille zelf de bal heeft dan zal het rustig opbouwen en op balbezit spelen om op die manier tot een opening te komen. Het Feyenoord van Arne Slot speelt graag met hoge druk, en voert dat dit seizoen ook erg goed uit. Toch moet Slot te rade gaan of dat effectief is tegen Marseille gezien de statistieken: de Franse club heeft in de Ligue 1 de meeste succesvolle passes onder druk verstuurd, zelfs meer dan PSG. 

Feyenoord zal moeten inzakken, weinig ruimte weggeven en toeslaan bij een aanvalsfout. Verder zal het zelf ook rustig moeten opbouwen om de opening in de defensie van Marseille te zoeken.

Daarnaast moet Feyenoord waakzaam zijn voor duikelingen. Marseille heeft dit seizoen namelijk maar liefst tien penalty’s in de competitie gekregen en ze allemaal benut. Ter vergelijking: Feyenoord heeft dit seizoen in de Eredivisie maar twee penalty’s gekregen. De scheidsrechter Michael Oliver geeft gemiddeld 0,26 penalty per wedstrijd, dus grote kans dat bij een lichte overtreding de bal op de stip belandt. 

Wil Feyenoord de finale bereiken is het verstandig om te focussen op aanvallende dode spelsituaties. Marseille heeft namelijk in de Ligue 1 al tien doelpunten tegen gekregen uit dode spelsituaties en dat komt voornamelijk omdat de centrale verdedigers geen uitstekende koppers zijn. Ook de tactiek van mandekking lijkt niet altijd even goed te werken voor de Franse ploeg.

Kortom, Feyenoord speelt vanavond tegen een volwassen ploeg die zorgvuldig omgaat met balbezit en de juiste momenten kiest om druk te zetten en daarin levensgevaarlijk is. Toch is Feyenoord zeker niet kansloos als we de statistieken mogen geloven en kan het vooral toeslaan bij dode spelsituaties.