‘Te veel balbezit is niet goed; een hoge passzuiverheid wel’

Ajax, Bayern München en Barcelona wonnen de laatste jaren veel prijzen door middel van veel balbezit en een hoog percentage goede passes. Langdurig de bal rondspelen en zoeken naar opening is de sleutel tot succes bij die teams. Hoe zit dat dit seizoen met alle teams in de Eredivisie? Win je door middel van veel balbezit echt zo vaak? Of kun je de bal soms beter ook even aan de tegenstander gunnen? Wat blijkt? Dat is inderdaad zo.
Stats bijgewerkt tot 6 maart 2014

Balbezit

Om de invloed van balbezit op het resultaat te berekenen, hebben we alle 234 wedstrijden die gespeeld zijn in de Eredivisie tot en met 6 maart onderzocht. We hebben het resultaat en het percentage balbezit geanalyseerd.
In totaal zijn alle teams samen 468 keer in actie gekomen, 2 x 234. Dertien keer had een ploeg 26 tot 30 procent balbezit, 21 keer had een team 31-35 procent balbezit enzovoort. Op die manier hebben we die 468 keer dat een team aan een wedstrijd deelnam ingedeeld in 11 groepen. Daar hebben we het percentage gewonnen wedstrijden tegenover gezet – hoeveel van de wedstrijden met een bepaald percentage balbezit werd gewonnen? Bij de groep 51-55 procent is dat bijvoorbeeld ongeveer 47 procent.
We kunnen bij het bekijken van deze grafiek eigenlijk wel concluderen dat je meer balbezit dan de tegenstander moet hebben om te winnen. Honderd van de 227 keer dat een team meer balbezit had dan de tegenstander, won dat team. Anders gezegd: 44 procent van de wedstrijden wordt gewonnen door een team dat meer balbezit heeft dan de tegenstander.
Slechts 29 procent van de wedstrijden wordt gewonnen door het team dat minder of evenveel balbezit heeft dan de tegenstander.
Een team met meer balbezit wint 52 procent meer wedstrijden dan een team met 50 procent of minder balbezit. Zorg je dat je meer balbezit dan de tegenstander hebt, dan is de kans dat je een wedstrijd wint groter.
Hier moeten we wel een kanttekening bij plaatsen. Te veel balbezit blijkt namelijk ook niet goed. Er zijn elf wedstrijden gespeeld waarin een team 71 tot 75 procent balbezit had. Hiervan werden er maar vier gewonnen. In totaal zijn er 34 wedstrijden gespeeld waarin één team meer dan 65 procent balbezit had. Slechts 14 (41 procent) van die 34 duels werden gewonnen.
Overigens zijn er ook vier wedstrijden gespeeld waarin een team 21-25 procent van de tijd de bal had. Door deze teams werd geen enkele keer gewonnen. Er zijn twee duels gespeeld waarin een club 76-80 procent balbezit had. Een van deze twee duels werd gewonnen. Deze resultaten zijn niet meegenomen in de grafiek, omdat ze niet betrouwbaar genoeg zijn.
Enkele opvallende duels:

• PSV-Heerenveen was de wedstrijd met het team dat het hoogste percentage balbezit had (het andere team had dus het laagste). PSV verkreeg – met name door de rode kaart van Joey van den Berg – maar liefst 78 procent balbezit. Ondanks dit enorm hoge percentage wist PSV niet te winnen. Het duel eindigde in 1-1.
• ADO-Twente is – samen met RKC-PSV – het duel met het hoogste percentage balbezit voor een verliezer in de Eredivisie. Ondanks 71 procent balbezit verloor Twente met 3-2.
• RKC versloeg PSV met 2-0, terwijl de Waalwijkenaren slechts 29 procent balbezit hadden. PSV wist met 71 procent balbezit geen enkele keer het net te vinden.
• De grootste zeges in de Eredivisie dit jaar vonden plaats in Amsterdam en Enschede. Mede dankzij 66 procent balbezit won Ajax met 6-0 van Go Ahead Eagles; Twente versloeg Utrecht met 6-0 terwijl het 61 procent van de tijd de bal in bezit had.

Passingpercentage

Ook hier valt een stijgende lijn op. Er zijn vijftien duels gespeeld waarin één team 61-65 procent balbezit had. Daarvan werden er slechts vier gewonnen (27 procent). Ook teams met een passingratio van 66-70 procent weten niet al te vaak te winnen. 33 procent van de wedstrijden waarin een team van de groep 66-70 meedeed werd door dat team gewonnen. Bij de groepen 71-75 (31 procent) en 76-80 (30 procent) daalt dit percentage echter. Vanaf de groep 81-85 gaat het percentage opvallend hard stijgen. In die groep worden 48 van de 112 gespeelde duels in een overwinning omgezet – bijna 43 procent. 26 van de 52 duels in de groep 86-90 wordt gewonnen, exact 50%. De lijn stijgt verder in de groep 91-95, in alle vijf gespeelde duels in die groep werd namelijk een zege geboekt.
In totaal zijn er 81 duels gespeeld waarin minstens één team minimaal 85 procent passpercentage had. Slechts 12 daarvan gingen verloren voor het team met meer dan dat percentage goede passes. 85 procent van de keren dat een team dus minstens 85 procent van de tijd de bal had, won dat team ook. Een hoog passpercentage lijkt bijna een garantie voor succes.
Ook uit deze grafiek kunnen we opmaken dat je passingratio wel degelijk van invloed is op het resultaat. Teams die zuiver passen, winnen vaker in de Eredivisie. Geheel onlogisch is dit resultaat echter niet, want zodra je onzuiver gaat passen raak je de bal meer kwijt. Hoe vaker je de bal kwijtraakt, hoe minder groot de kans is dat je scoort. Alleen als je de bal hebt, kun je immers scoren.
Een paar opvallende wedstrijden:

• Tijdens PSV-NEC hadden de Eindhovense gastheren een passingratio van maar liefst 93 procent. Het mocht dan ook geen verrassing heten dat PSV met een overwinning van 5-0 van het veld stapte.
• Ondanks een passpercentage van 57 procent – weliswaar op een dramatisch veld – wist ADO met 2-1 te winnen van Vitesse.
• PSV verloor in Waalwijk met 2-0, terwijl 88 procent van de passes van het team van Philip Cocu de goede bestemming bereikte.
• Ajax had in vier wedstrijden een percentage goede passes van minimaal 90 procent. Geen enkele keer verloren de Amsterdammers: Ajax-Roda 3-0, Ajax-NAC 4-0, Ajax-PEC 2-1, Ajax-RKC 0-0.

Met name een hoog percentage goede passes lijkt een garantie voor succes. Bij balbezit is dit in mindere mate. Het ideale balbezit in de Eredivisie bevindt zich tussen de 51 en 55 procent. Juist in duels waar teams 60 of meer procent balbezit hebben, wordt minder gewonnen. Teams blijven vaak te lang doorbreien of het andere team gunt ze het balbezit, terwijl ze zelf een muur optrekken en balbezit maar niets vinden.
Kortom: hoe hoger de passzuiverheid van een team, hoe beter. Maar brei niet te lang door, want iets minder balbezit pakt in de Eredivisie beter uit dan een enorm percentage. Een heel hoog percentage is allerminst een garantie voor succes gebleken.