Zo kan de passing van een speler geanalyseerd worden

Voetbalstatistici komen regelmatig met modellen om spelfacetten te duiden. Zo heeft Sander IJtsma een ExpG-model gemaakt, Ted Knutson werd bekend met zijn radars die de kwaliteiten van een speler snel weergeven en Infostrada lanceerde de Wave. Ook met Tussen de Linies willen we onze volgers méér bieden. Daarom hebben we een model ontworpen waarmee wij de passing van een individuele speler en zijn team in een wedstrijd inzichtelijk proberen te maken. In ons model heeft elke speler een eigen cirkel in de opstelling. De cirkel is niet willekeurig gekozen – de figuren verschillen onderling omdat de statistieken van de spelers in de wedstrijd ook verschillen. Het model heet Passing Circles.

Waarom hebben we de Passing Circles gemaakt?

We doen dit zoals gezegd om onze volgers iets extra’s te bieden naast de normale wedstrijd. Maar natuurlijk willen we met dit model ook bepaalde (voetbaltechnische) zaken duiden. We willen hiermee laten zien hoe een team of een speler het qua passing deed. De toegevoegde waarde van de Passing Circles zit in de volgende zaken:

• In één oogopslag is te zien hoe een team het in het positiespel deed, de lezer krijgt dus een overzicht. Niet door ingewikkelde cijfers, maar door een eenvoudige visualisatie.
• Gedachten of uitspraken met betrekking tot passes van jou, anderen of de commentator kunnen simpel bevestigd of ontkracht worden.
• Je kunt meer zien dan alleen de wedstrijd. Hoe het team aangevallen heeft (bijvoorbeeld vooral via de linkerkant), welke spelers de meeste kansen creëerden en wie heel slordig is qua passes. En dat in een paar seconden. Er zijn dus een aantal ‘voetballende’ functies die de graphic heeft.

Hoe werken de Passing Circles?

Het uiterlijk van de cirkel wordt bepaald door een drietal factoren: de grootte van de cirkel, de kleur van de cirkel, en de lijn rondom de cirkel.
1) De grootte van de cirkel:
De grootte van de cirkel staat voor het totaal aantal gegeven passes per minuut. Het is daarbij niet van belang of deze passes zuiver waren. Hoe groter de cirkel, hoe meer passes er door de betreffende speler gegeven zijn. De groottes van de cirkels geven verhoudingen tussen de spelers onderling aan.
Als Lionel Messi in twee verschillende wedstrijden twee (ongeveer) dezelfde grootte cirkels heeft, wil dat niet zeggen dat hij ook daadwerkelijk evenveel passes heeft gegeven in die verschillende duels.
2) De kleur van de cirkel
De kleur van de cirkel staat voor het percentage goede passes van de desbetreffende speler. Hoe donkerder de kleur, des te hoger ligt het percentage goede passes. De cirkelkleuren staan in verhouding tot elkaar. In de ene wedstrijd kan een donkergroene cirkel 80% goede passes betekenen, in een andere wedstrijd 100%.
3) De dikte van de lijn rondom de cirkel
De dikte van de omlijning van de cirkel staat voor het totaal aantal keypasses (passes die leiden tot een schot) in de wedstrijd. Wanneer de lijn ontbreekt, betekent dat dat de speler in kwestie geen keypasses heeft gegeven. De lijn is een absolute weergave. Een lijn staat niet in verhouding tot een andere omlijning.

Wat kan er uit dit model opgemaakt worden en wat juist niet?

Net zoals bij andere modellen die betrekking hebben op voetbal is het belangrijk om te weten wat je eruit op moet maken, én misschien nog wel belangrijker: wat je er niet uit op moet maken. Hieronder hebben we puntsgewijs geschetst wat de Passing Circles zeggen.
Wat wel?

• De donkerheid van de cirkel toont aan welke spelers relatief veel onzuivere passes gaven en welke juist niet. Een speler met veel foute passes is duidelijk zichtbaar in de grafiek. Je moet wel opletten met het trekken van conclusies in deze. Het is logisch dat bepaalde spelers meer balverlies lijden. Cristiano Ronaldo en Gareth Bale leggen bijvoorbeeld meer risico in hun spel. Dat is inherent aan hun positie en functie in het team.
• Ook zien we welke spelers veel in het spel voorkwamen – hun cirkel is namelijk groter doordat zij meer passes gaven. Als een spelmaker veel aan de bal komt en veel kansen voor teamgenoten maakt, zie je dat duidelijk terug in de Passing Circles. Door de visualisatie wordt dit mooi zichtbaar.
• We kunnen zien hoe het team het qua kansen creëren deed en welke spelers daar verantwoordelijk voor waren, door middel van de lijn om de cirkel. Kwam dat van de spelers rondom de spits, werd die wel goed aangevoerd? Stel dat een spits helemaal niet in het stuk voorgekomen is, dat kan dit model mogelijk aantonen hoe dat komt.
• Daarnaast kan er naar het tactische plan gekeken worden. Wordt er veel aangevallen via rechts, links of juist door het centrum? Zijn de verdedigers slordig in de opbouw en hoe is de keeper in zijn voortzetting? Waar kwam het gevaar voornamelijk vandaan?
• De totale passing game van de spelers van een team wordt voor een groot deel in kaart gebracht met deze analysevorm. Wie creëerde de meeste kansen, wie gaf de meeste passes en wie was het zorgvuldigst in zijn passing?

Wat niet?

• De Passing Circles geven niet aan hoe goed een speler gespeeld heeft. Een speler kan slordig zijn in zijn passing en geen enkele kans gecreëerd hebben, maar wel goed gespeeld hebben.
• We weten alleen of een speler goed was in de passing. Omdat er zoveel factoren niet meegenomen zijn (dribbels, schoten -al dan niet op doel- doelpunten, assists) is het onmogelijk om op basis van ons model een totaaloordeel te vellen over een speler in de wedstrijd.
• De Passing Circles geven ook niet aan of een team goed heeft gespeeld, om de hierboven genoemde redenen én omdat de cirkels in verhouding tot elkaar staan.

Kortom, een grotere cirkel, een donkere kleur groen of een dikkere lijn wil dus niet per se zeggen dat iemand een topwedstrijd heeft gespeeld; zo wil een lichtere kleur groen ook niet zeggen dat iemand slecht was. De interpretatie van de Passing Circles is dus zeer belangrijk.

We willen de Passing Circles gaan gebruiken rondom wedstrijden op Twitter en bij (spelers)analyses, voorbeschouwingen of nabeschouwingen in artikelen. Je kunt altijd een aanvraag doen naar een bepaald team in een wedstrijd. Ik sta open voor feedback en commentaar (op Twitter of hieronder als reactie). Vragen of onduidelijkheden kun je ook altijd melden. Ik ben altijd in voor nieuwe ideeën of een verbetering.
Laat me weten wat je ervan vindt!